1-amaliy mashG‘ulot mavzu: Kuch proyeksiyasi. Bir to’g’ri chiziq bo’ylab ta’sir etuvchi kuchlar. 1–masala

8–shakl.
4–masala.(Kepe. 1.1.3). O‘zarotengF₁ = F₂ = 15 H kesishuvchi kuchlarning teng ta’sir etuvchisining qiymati R=10H bo‘lib, Ou o‘qi bo‘ylab yo‘nalgan bo‘lsin. Bu ikki kuch Ox o‘qi bilan qanday α burchak tashkil qiladi?
Yechish.Avvalo masalaning chizmasini tasvirlaymiz.Yana kosinuslar teoremasidan foydalanib, shu kuchlar orasidagi burchakni topib olamiz.
o‘rniga qo‘ysak


Demak, R bilan F₁ yoki F₂ kuch orasidagi burchak 70,5^O. R kuch Ou o‘qi bo‘ylab yo‘nalgani uchun 8–shaklga asosan φ= 90^O–70,5^O = 19,5^O.
Demak,F₁vaF₂ kuchlar Ox o‘qi bilan φ= 19,5^O burchak tashkil qilar ekan.
5–masala. Gorizant bilan α = 30^O burchak hosil qiluvchi qiya tekislik ustiga og‘irligi G=100N bo‘lgan jism qo‘yilgan. Bu jism joyida siljimasdan turish uchun F_ishqqancha bo‘lishi kerak?
Yechish. Bu yerda G–jismning og‘irligi, N–normal bosim (ya’ni qiyalikni ko‘tarib turgan kuchi) va F_ishq kuchlari masala shartiga asosan muvozanatda turadi. Demak, kuchlar uchburchagi yopiq bo‘lishi kerak. 9–shakl, b) dan
yoki


9–shakl.
O‘rniga qo‘ysak

7–masala. (Meshcherskiy. 1.3). Og‘irligi 640 N bo‘lgan odam shaxtaning tubida turibdi; qo‘zg‘almas blokdan o‘tkazilgan arqon yordami bilan bu odam 480 N yukni ushlab turadi. 1) Odam shaxta tubiga qanday bosim ko‘rsatadi? 2) Bu odam arqon yordamida ko‘pi bilan qancha yukni ushlab tura oladi?
Yechish: U 480 N kuchni tortib turibdi Shaxta tubiga 640 – 480 =
= 160 N bosim ko‘rsatadi. Albatta o‘z og‘irligiga teng yukni, yani 640 N yukni ushlab tura oladi.
8–masala. (Meshcherskiy. 2.1). Muntazam oltiburchak markaziga miqdorlari 1, 3, 5, 7, 9 va 11 N bo‘lgan va ko‘pburchakning uchlariga qarab yo‘nalgan kuchlar qo‘yilgan. Teng ta’sir etuvchi va muvozonatlovchi kuchning miqdori va yo‘nalishi topilsin.