1-Amaliy mashg‘ulot. Mavzu: Analog-raqamli va raqam-analogli o‘zgartirgichlarni o‘rganish. Ishdan maqsad

0	1	2	3	4	5	6	7
Shag kvantovaniya
	Kod	000	001	010	011	100	101	110	111
0	0	32	64	128	256	512	1024	2048	0 0 0 0 0 0 0 1 0 0 1 0 0 0 1 1 0 1 0 0 0 1 0 1 0 1 1 0 0 1 1 1 1 0 0 0 1 0 0 1 1 0 1 0 1 0 1 1 1 1 0 0 1 1 0 1 1 1 1 0 1 1 1 1
1	2	34	68	136	272	544	1088	2176
2	4	36	72	144	288	576	1152	3204
3	6	38	76	152	304	608	1216	2432
4	8	40	80	160	320	640	1280	2560
5	10	42	84	168	336	672	1344	2688
6	12	44	88	176	352	704	1408	2816
7	14	46	92	184	368	736	1472	2944
8	16	48	96	192	384	768	1536	3072
9	18	50	100	200	400	800	1600	3200
10	20	52	104	208	416	832	1664	3328
11	22	54	108	216	432	864	1728	3456
12	24	56	112	224	448	896	1792	3584
13	26	58	116	232	464	928	1856	3712
14	28	60	120	240	480	960	1920	3840
15	30	62	124	248	496	992	1984	3968
16	32	64	128	256	512	1024	2048	4096

1.2-jadval
Bu jadvaldan ko‘rinib turibdiki, segmentlar soni 8, har bir segmentda 16 kvantlash qadami, hammasi bo‘lib, 4096 qadam, kanal vaqt intervalida simvollar sonini 12 o‘rniga 8 olingan. Bunda kodlash quyidagicha bajariladi.
Impul-kodli modulyasiya asosida ko‘p kanalli uzatish tizimlari yaratilgan: IKM-24, IKM-30/32, IKM-120, IKM-480, IKM-1920, IKM-7680. Bu uzatish tizimlari keyingi bo‘limlarida yoritilgan.
Delta-modulyasiya bir razryadli kodli tizim hisoblanadi. Delta-modulyasiyali tizim ishlash tamoyili shundaki, dikret oniy kattaligi haqida axborot emas, balki faqat oldingi uzatilgan signal qiymatiga nisbati bo‘yicha, bu diskret kattaligi yoki kichikligi to‘g‘risida xabar uzatiladi. Bu to‘g‘risidagi axborot bitta element yordamida uzatish mumkin: oldingidan bu diskret katta bo‘lsa, bir (impuls) agar kichik bo‘lsa, nol (pauza). Bu axborot IKM diskretlari bilan solishtirganda yetarli tez-tez uzatilishi kerak. Delta-modulyasiyani har xil ko‘rinishlari ma’lum: chiziqiy, adaptivli va h.k.
Soddaroq ko‘rinishi-chiziqiy delta o‘zgartirishning tamoyilini ko‘rib chiqamiz. 1.10-rasmda delta-modulyasiyaning tamoyili keltirilgan.





1.10-rasm. Delta-modulyasiya tamoyili.
a - dastlabki va tiklangan signal;
b - liniyadagi signal.
Dastlabki signal uzluksiz liniya ko‘rinishida ko‘rsatilgan va tiklangan signal doimiy qadam bilan zinapoyali funksiya ko‘rinishida ko‘rsatilgan uzatilayotgan impulslar ketma-ketligi ko‘rsatilgan.
Topshiriq variantlari

1. 
   Liniyali kvantlashda kodlashni amalga oshirish.
   
2. 
   Delta-modulyasiya tamoyili.
   
3. 
   Nochiziqiy koder.
   
4. 
   12 razryadli kodni 8 razryadli kodga o‘zgartirish tamoyili.\
   

Nazorat savollari

1. 
   Modulyasiya nima ?
   
2. 
   Modulyasiya qanday usullari bor?
   
3. 
   Analog signal nima?
   
4. 
   Raqamli signal nima?
   
5. 
   Kvantlash nima?