№1 Amaliy mashg’lot mavzusi

Mashg’lot mavzusi.


Shikastlanishlar. Jarohatlar va jarohatlanish shoki.

Reja:
1.Shikastlanishlar haqida tushuncha.

2.Jarohatlar va uning turlari.
3.Bolalar shikastlanishini oldini olish.
4.Jarohatlanish shokini.

Kerakli jihozlar: Tarqatma materiallar, dori vositalari, bintlar, shinalar, jgut va qaychi.

Shikastlanishlar aksari mexanik kuchning bevosita ta'siri natijasida kelib chiqadi. Shikastlanish ochiq va yopiq bo’ladi. Teri va shilliq pardalar shikastlanmagan bo’lsa, yopiq shikastlanish deyiladi.

Bularga urilish, bo’g’imlarning cho’zilishi, bo’g’im va suyaklarning shikastlanishi, to’qimalarning ezilishi va boshqalar kiradi. Teri va shilliq pardalarning shikastlanishi, butunligining buzilishi bilan kechadigan shikastlanishlar ochiq shikastlanish deyiladi.
Shikastlanishlarning og’irligiga qarab, yengil (ish qobiliyatini yo’qotmaydi), o’rtacha (vaqtincha ish qobiliyatini yo’qotadi) va og’ir shikastlanishlar farq qilinadi (bemor uzoq vaqt davolanadi).
Jarohatlar organizm kesilgan, chopilgan, sanchilgan, urilgan, yulingan, lat yegan, o’q tekkan, yirtilgan va tishlangandagi turlarga bo’linadi.
Kesilgandagi jarohat o’tkir buyumlar (pichoq, shisha, oyna, skal'pel, ustara va boshqalar) ta'sirida vujudga keladi. Kesilgan jarohatlarning cheti tekis, ezilmagan bo’ladi, yara yirtilib qoladi va ko’p qon ketishi bilan farq qiladi.
Chopilgandagi jarohat o’tkir, ammo og’ir qurollar (bolta, qilich va boshqalar) bilan urilganda paydo bo’ladi, jarohatning chetlari tekis, ammo yumshoq to’qimalar birmuncha majaqlangan bo’ladi, shikast yegan joy kattagina bo’lib, ko’pincha suyaklar xam shikastlanadi.
Sanchilgandagi jarohat nayza, pichoq, igna, bigiz, juvoldiz, mix va sanchadigan boshqa buyumlar urilishidan vujudga keladi. Jarohatning kirish teshigi kichik, kanali esa tor va chuqur bo’ladi.
Jarohat kanali boylab qon tomirlari, nervlar va organlar shikastlanishi mumkin. Sanchilgan jarohat ayniqsa xavfli hisoblanadi, chunki uning chuqurligini va ichki organlarga shikast yetgan-etmaganligini aniqlash qiyin bo’ladi. Bunda ichki organlardan ko’p qon ketishi va har xil asoratlar qolishi mumkin.
Yurak va yirik qon tomirlari jarohatlanganda, qon gavda bo’shlig’iga (ko’krak, qorin bo’shliqlariga) bemalol quyiladi.