1. Амалий машғулот. Мавзу. Ерларни рекультивациялаш босқичлари. Техник ва биологик рекультивациялаш босқичлар

---

1.
 
Амалий машғулот. 
Мавзу. Ерларни рекультивациялаш босқичлари. Техник ва 
биологик рекультивациялаш босқичлар.
Ерлар рекультивацияси – табиий шароитларни яхшилашнинг таркибий 
қисми ҳисобланиб, табиатни тузувчи компонентларнинг ва компонентларни 
ўзининг хусусиятларини тиклашдан иборат. 
Инсонларнинг табиатдан нотўғри фойдаланиш жараёнида ва бошқа 
антропоген жараёнлар натижасида шикастланиб, бузилган табиий 
ресурсларни тиклаб, кейинчалик улардан оқилона фойдаланиш ҳамда атроф-
муҳитнинг экологик ҳолатини яхшилаш ерлар рекультивациясининг асосий 
вазифаларидан бири ҳисобланади. 
Рекультивация ишларининг мажмуаси бир-бири билан чамбарчас 
боғланган кўп компонентли мураккаб тадбирлар тизимидан ташкил топади. 
Рекультивация ишлари қуйидаги босқичларда амалга оширилади: 
1.
Тайёргарлик босқичи – бу босқичда бузилган ерларни 
рекультивациялаш 
(тиклаш) 
бўйича 
қўлланиладиган 
тадбирларни белгилаш, уларни иқтисодий томондан асослаш 
ва ишчи ҳужжатларни ишлаб чиқиш ишлари бажарилади. 
2.
Техник босқич - бу босқичда бузилган ерларни тиклаш бўйича 
тузилган лойиҳанинг инженер-техник қисми амалга 
оширилади. 
3.
Биологик босқич - бу рекультивациялашнинг якуний босқичи 
ҳисобланиб, тупроқнинг унумдор қатламини барпо қилиш ва 
тиклаш 
бўйича 
ишлар: 
кўкаламзорлаштириш, 
ўрмонлаштириш, 
тупроқни 
биологик 
тозалаш, 
агромелиоратив ва фиторекультивациялаш тадбирлар амалга 
оширилади. 
Кейинги икки босқич давомийлиги рекультивациялаш даври деб аталади 
ва бу давр бузилган ерларниннг ҳолатига боғлиқ ҳамда бу ерлардан қандай 

---

мақсадда фойдаланишига қараб бир йилдан бир неча ўн йилларгача давом 
этади. 
Техно-табиий геотизимдаги моддалар оқимини бошқариш ва доимий 
назоратни талаб қиладиган мураккаб экологик масалаларни ечишда бу 
даврнинг давомийлиги табиат компонентларининг тўлиқ тикланиш муддати 
билан белгиланади.