1 Algoritmlashtirish tushunchasi va uning turlari

Ishlanayotgan va uzatilayotgan ma’lumotlarning tog`riligini ta’minlash usullari.

Faraz qilamizki Siz bir joydan ikkinchi joyga ma’lumot uzatmoqchisiz. Ushbu uzatilgan ma’lumotlarning o`abul o`iluvchi tomonidan tog`ri olinganligiga qanday qilib ishonch hosil o`ila olardingiz? Tog`rilikni ta’minlash uchun qanday usullarni qo`llashingiz maqsadga muvofiq bo`ladi?

Bular haqida biroz fikrlang va fikrlaringizni jamlagan holda endi kompterlarga kiritilayotgan yoki ular orqali o`tayotgan ma’lumotlarning tog`riligini qanday qilib ta’minlash mumkinligi haqida o`ylab ko`ring.

1. 
   Kiritish axborotlarining yozilishi.
   

Kiritish axborotlarida foydalaniladigan kodlar va ularning tuzilishi ko`rsatiladi, kiritish hujjatlari va massivlar yozilish formasi keltiriladi. Har bir hujjat yoki fayl o`zining nomi va kodlariga ega bo`ladi. Bundan tasho`ari hujjatlarning har bir kiritish formasi uchun rekvizitlarni yozish jadvali tuziladi, u hujjatning nomi va kodini, rekvizitning nomi va kodini bildiradi hamda ular algoritm tuzishda foydalaniladi. Shuningdek, kiritish xujjatlarining formalarida rekvizitlarning shartli belgilanishi, rekvizit turlari, belgilarning vergulgacha va undan keyingi sonlari, rekvizitlar o`zgaruvchanligini bildiradigan chegara oraliqlar ham ko`rsatiladi.

Har bir kirish formalarining muhimligi, maqsadi, qayta ishlashga uzatiladigan davriyligi, kiritilayotgan axborotlar hajmi, formalarni to`ldirishga doir tushuntirishlar va ular qaysi kiritish qurilmasidan kiritilishi haqidagi ma’lumotlar kiritish axborotlarining har bir formasida alohida keltiriladi.

2. 
   Oraliq axborotlarning chiqish axborotlari kabi yozilishi mumkinligi uchun ulardan birini, masalan, chiqish axborotlari tushunchasini o`arab chio`amiz.
   

Chiqarib olish axborotlari yoki natijaviy ma’lumotlar EHM-dan chiqarib olish xujjatlarining turlarini va unda axborotlar yozilish tartiblarini bildiradi. Shuning uchun chiqarib olinadigan natijaviy hujjatlar qanday ko`rinishda va qaysi chiqarish qurilmalaridan olinishi ko`rsatiladi. Har bir formaning ishlash davri va uning foydalanuvchilarga yetkazish vaqti, u hujjatlarning nusxasi, chop etilishi, kim tomonidan va nimada olinishi masalalari ko`rsatiladi. Shuningdek chiqarib olingan natijaviy forma va hujjatlarning tog`riligini tekshirish, nazorat qilish talablari ham o`araladi. Xuddi kiritish singari chiqarib olingan hujjat formalarining, massivlarining jadvallari rekvizitlardan iborat bo`ladi. Rekvizit esa o`z navbatida hujjatning nomini va kodini, rekvizit turini, belgilarining o`zgarish diapazonini va boshqalarni tashkil qiladi.

Kompyuterga kiritilayotgan, unda ishlanaYOtgan va uzatilaYOtgan informatsiyaning tog`riligini tekshirish hamda ta’minlash usullari quyidagilardan iborat:

1. 
   Tekshirilayotgan informatsiyaning ikki yoki undan ortio` nushasining mos kelish usuli;
   
2. 
   Tashuvchiga yozilgan kodlar sonining juftligi yoki tahliliga asoslangan usul – masalan agarda barcha kod pozitsiyalarida ularning soni jo`natilishda ham, o`abul qilishda ham juftligicha sao`lansa, ma’lumot tog`ri uzatilgan hisoblanadi;
   
3. 
   Nazorat (kontrol) yiyoindilar usuli – ma’lumot bilan birga undagi bitlar yoki baytlar soni ham jo`natiladi yoki o`abul qilinadi;
   
4. 
   Arifmetik usul – ma’lumotlar bilan bog`liq biror bir arifmetik ifoda ning o`iymati sao`lanilishining tekshirilishi amalga oshiriladi;
   
5. 
   Mantiqiy usul – ma’lumotlar ichidagi mantiqiy bog`lanishlarning qandayligini hisobga olgan holda nazorat jarayoni amalga oshiriladi;
   
6. 
   Aralash usul – bu usul yuqorida kelt irilgan usullardan bir nechtasining baravariga ishlatilishini bildiradi. ;