1-2-ma’ruza

 
 
 

---

16 - AMALIY MASHG’ULOT 
Oqova suvlarni oqizish tizimlarini loyihalashtirish uchun berilgan  
ko’rsatgichlar. 
Reja: 
1. Aholi sonini aniqlash 
2. Oqova suvlar mehyorlari 
3. Oqova suvlarni notekislik koeffitsienti 
 
1. Aholi sonini aniqlash 
     Oqova  suvlarni  oqizish  tarmoqlarini  qurish,  ayniqsa,  katta  diametrli  quvurlarni 
yotqizish uchun katta mablag’ talab etiladi. Tarmoqlarning katta - kichikligi oqiziladigan 
oqova  suv  miqdoriga,  oqova  suv  miqdori  esa,  o’z  navbatida,  odamlarning  soniga 
bog’liq.  Bundan  ko’rinadiki,  kanalizatsiyani  loyihalashda,  avvalam  bor,  aholi  soni 
ehtiborga  olinishi  kerak.  Bunday  qiymat  tushunchada  kanalizatsiya  hisobli  davrining 
oxirida shu aholi yashaydigan joydagi odamlar soni shunday tushuniladi. SHaharning 
xar bir mintaqasida aholi zichligi turlicha bo’ladi, ularning soni  binolarning qavati, 
xususiyatlari va turar-joylarning obodonlik darajasiga bog’liq. Ko’pincha aholi zichligi 
mintaqalar bo’yicha aniqlanadi. 
     Aholi zichligi deyilganda, bir gektar maydonda yashovchi aholi soni tushuniladi. 
     Kvartallarda yashaydigan aholi sonini aniqlash uchun har bir kvartal maydoni unda 
joylashgan mintaqaning aholi zichligi ko’paytmasiga teng, yahni 
 



F
N
 
bu yerda: N — aholi soni, odam; 
               F — kvartallar maydoni, gektar;  
               ‘ — mintaqaning aholi zichligi. 
     SHaharning  har  bir  rivojlanish  davriga  butun  shahar  bo’yicha  yoki  har  bir  mintaqa 
bo’yicha hisobli aholi soni belgilanadi. 
     SHaharda yashaydigan aholi soni aniqlanganda, alohida sanoat korxonalarida ishlovchi 
ishchi - xizmatchilar soni aniqlanadi, chunki ular xo’jalik - maishiy ehtiyojlari uchun 
qo’shimcha suv ishlatadilar. Tashqi kanalizatsiya tarmoqlari aholi zichligi har bir gektar 
maydonga  50  nafar  odamdan  oshganda  loyihalanadi,  bundan  kam  bo’lsa,  mahalliy 
kanalizatsiya tizimlari loyihalanadi.