1-2-ma’ruza

2. Dyuker hisobi 
 
Dyuker orqali oqova suvlarni utishida, bir qator mahalliy qarshilik va quvur 
orqali harakatidagi ishqlanish qarshiligi tekshiriladi: dyuker quvurining kirishidagi 

---

qarshiligi,  uning  chiqishdagi  qarshilik  va  dyukerdagi    burilish  orqali  utishdagi 
qarshilik. 
 
Tekshirilayotgan oqova suvlarni dyuker orqali utishidagi barcha qarshiliklar 
qiymati quyidagi formula orqali hisoblanadi. 
g
il
H
2
2





,    (1) 
bu yerda: 
i
 - dyukerdagi qarshilik, 
l
 - dyuker uzunligi, m. 

  -  dyukerdagi  mahalliy  qarshilikni  hisobga  oluvchi  bosim  yo’qolishini 
tavsiflaydigan qarshilik koeffitsienti. 

 - dyukerdagi oqova suvning harakat tezligi, m/s. 
g
 - erkin tushish tezlanishi, m/s
2
. 
 
Nishablik quyidagi formula bilan aniqlanadi. 
2
2


K
i

,      (2) 
5
,
0
5
,
0
4
1
1











y
y
d
n
R
n
R
C
K

   (3) 
bu yerda: 
d
 - dyuker quvurining diametri, mm. 
 
Quvur uzunligi birligi bo’yicha bo’ladigan bosim yuqolishini aniqlash uchun 
013
,
0

n
 da  (2) formula bo’yicha 44 – jadval tuzilgan. 
Dyuker kirishidagi qarshilik quyidagi formula bilan aniqlanadi. 
2
2
2
2
2
2
1
2
2
2
1
0286
,
0
2
5625
,
0
2
8
,
0
8
,
0
1
2
2
1

















g
g
g
g
h
 
8
,
0


 da 
Dyukerdan chiqishdagi qarshilik quyidagi formula bilan aniqlanadi 


g
g
g
h
2
2
1
2
2
2
2
2
0
2
0
2














 



 
bu  yerda: 
0

  -  dyukerdan  chiqishdagi  quvurdagi  oqova  suvning  harakat  tezligi, 
m/s. 
 
Aylana qismidagi qarshilik quyidagi formula bilan aniqlanadi. 
g
R
r
h
2
847
,
1
0311
,
0
90
2
2
/
7
0
0
3


















 
bu yerda: 
0

 - dyuker quvurining burilish burchagi, gradusda. 
r
 - quvur radiusi, m 
R
 - aylanali qismining radiusi, m. 

---

MUSTAQIL TA`LIM MAVZULATI
 
 
№ 
Mustaqil ta`lim mavzulari 
1 
Хalqasimon va boshiberk suv tarmoqlarining gidravlik hisobi 
2 
Sanoat binolarida suv ta’minotining o’ziga xosligi 
3 
Yomg’ir tarmoqlarini loyixalash uchun me’yorlar 
4 
Yomg’ir  suvlarini  oqizish,  tarmoqlar  turkumini  texnik-
iqtisodiy solishtirish. 
5 
Oqava suvlarni gidravlik hisoblash 
6 
Ko’cha  tarmoqlarni  hisoblash  va  ularning  ko’ndalang  kesimi 
profilini chizish. 

---