1-2-ma’ruza

 
2. Oqova suvlarni oqizish tarmoqlarining bo’ylama kesimini qurish 
     Oqova  suvlarni  oqizish  tarmoqlarini  gidravlik  hisoblash  bilan  birga  bosh 
kollektorning bo’ylama profili ham quriladi. Buning uchun, avvalo, berilgan  masshtab 
bo’yicha  bosh  kollektor  o’tkazilgan  yo’nalishda  yer  sathining  bo’ylama  profili 
chiziladi.  Bo’ylama  profilni  quyidagi  masshtablarda  chizish  mumkin:  gorizontal 
bo’yicha 1:10000, 1:5000, 1:2000 vertikal bo’yicha 1:100, 1:200. 

---

     Yer  sathining  belgilari  aholi  yashaydigan  joyning  gorizontallari  chizilgan  rejadan 
o’tadi.  SHundan  so’ng  profilga  rejadagi  hisoblash  nuqtalari  va  hisoblash 
uchastkalarining uzunliklari ko’chiriladi. Har bir uchastka uchun hisobli oqova suv 
sarfi  qiymatlari  jadvaldan  olinadi.  Profilda  kollektorning  boshlang’ich  chuqurligini 
belgilashda (H = 2 m) teng qilib olish mumkin. 
     Kollektorlarning  bo’ylama  profilda  hisoblab  topilgan  belgilar,  quvurlar  orasidagi 
barcha quduqlar ko’rsatilgan holda quvur shakli chiziladi. 
     Quduqlarda  quvurlar  balandligi  bo’yicha  ikki  xil  yo’l  bilan:  suv  sathi  belgilari  va 
quvurlarning  yuqori  qirralari  bo’yicha  ulanadi:  Agar  quduqdagi  ulanishi  kerak 
bo’lgan quvurlarning diametrlari har xil bo’lsa, u holda quvurlardagi suv sathlari bir xil 
qilib  (37  a-  rasm)  yoki  quvurdagi  suv  sathini  inobatga  olgan  holda,  ularning  yuqori 
qirralarini bir xil qilib (37 b- rasm) ulash mumkin. Agar quvurlarning diametrlari bir xil 
bo’lsa, u holda quvurlardagi suv sathlari bir xil qilib ulanadi. 
     Loyiha  chizmasi  ostiga,  har  bir  uchastka  uchun  quyidagi  mahlumotlar  yoziladi: 
quvurning diametri, qiyaligi, uchastka uzunligi, hisobli suv sarfi, tezligi, quvurlarning 
to’lish  darajasi  va  oqova  suvlarni  oqizish  tarmog’i  chizig’ining  uzunligi  bo’yicha 
pasayish qiyaligi. 
     Yer  sathining  belgilarini,  quvurlarning  joylashish  chuqurligini,  quvurlar  turining 
belgilarini  hamda  oqova  suvlarni  oqizish  tarmog’i  chizig’ining  pasayish  qiymatlari 
(uchastka  uzunligini  quvurning  qiyaligiga  ko’paytirilgan  son)  jadvalda  butun  sondan 
keyin ikki xona son yoziladi.