1- мавзу: Қурилиш ташкилотларида бухгалтерия ҳисобини ташкил қилиш асослари

Аккорд тизимда ҳисобланган асосий иш ҳақи, мукофатлар ва бошқа қўшимчалар дастлаб жами бригада учун яхлит тарзда белгиланади. Иш ҳақининг жами миқдори бригада томонидан ҳақиқатда бажарилган ишнинг ҳажмини, бир бирлик иш учун белгиланган меҳнат ҳақи меъёрига (расценкага) кўпайтириш йўли билан аниқланади. Корхона раҳбари буйруғи билан белгиланган мукофат ва бошқа қўшимча тўловлар ҳам яхлит бригадага тегишли ҳисобланади.
Асосий ва қўшимча иш ҳақлари бригада аъзоларининг ўртасида уларнинг умумий бажарилган ишдаги ҳиссасига, яъни меҳнатда иштирок коэффициенти (МИК)га қараб тақсимланади. Ушбу коэффициент бригада кенгаши мажлиси қарори билан белгиланади ва махсус баённома кўринишида бухгалтерияга тақдим этилади.
Мисол. Бригада аъзоларига декабрь ойида «А» объектда бажарган ишлари учун наряд асосида 500000 сўм иш ҳақи ҳисобланган, шунингдек 300000 сўм мукофат белгиланган. Бригада аъзоларининг таркиби, эгаллаган лавозимлари, разрядлари, табел бўйича ишлаган вақти, бригада кенгаши йиғилишининг қарори бўйича белгиланган меҳнатда иштирок этганлик коэффициентлари 4.1-жадвалда келтирилган.
4.1-жадвал


Бригада аъзоларининг меҳнатда иштирок коэффициенти асосида ишлаган вақтининг ҳисоб-китоби

№	Фамилия, исми шарифи	Лавозими	Разряди	Ишлаган вақти, соат	Меҳнатда иштирок коэффиц. (МИК)	МИК билан ҳисобланган Иш вақти
1	Давиров Д	Бригадир	6	175	1,3	227,5
2	Халиков А.	Ишчи	5	175	1	175
3	Ширинов Б	Ишчи	3	175	1,1	192,5
4	Жабборов С	Ишчи	3	140	0,7	98
5	Олимов А	Ишчи	2	154	0,9	138,6
	Жами			819		831,6

Юқоридаги маълумотлар асосида дастлаб МИК билан ҳисобланган бир бирлик иш вақтига тўғри келадиган асосий иш ҳақи ва мукофат суммаси топиб олинади. Бизнинг мисолимизда бу кўрсаткич:

1. 
   асосий иш ҳақи бўйича 601,25 сўм (500000 / 831,6);
   
2. 
   мукофат бўйича 360,75 сўм (300000 / 831,6).
   

Ушбу маълумотлар асосида асосий иш ҳақи ва мукофат пулининг бригада аъзолари ўртасидаги тақсимоти ҳисоб-китоби қуйидагича амалга оширилади (4.2-жадвал):