1- mavzu: Morfemika

 
250-mashq.  O‘qing,  hozirgi  zamon  fe’llarini  topib,  turini  anihlang.  «Hozirgi  zamon 
davom fe’li» va «Hozirgi-kelasi zamon fe’llari»ni ikki ustun shaklida yozib, yasalishi va 
tuslanishini tushuntiring. 
 
Tekislikka yoqqan yomg‘ir tog‘ tepasiga qor bo‘lib tushgan ekan... Tog‘ning yarmidan 
pasti yomg‘irdan keyin qorayib,  xiyol bug‘lanib turadi va uncha aniq ko‘rinmaydi. 
Tekislikning uzoq chetidan chiqib kelgan yuk mashinasi shu toqqa qarab jadallab boryapti.  

---

 
225 
 
SHag‘al  yotqizilgan  yo‘lda  yomg‘ir  ko‘lmaklari  uchraydi.  G‘ildiraklardan  sachragan 
suv  bort  taxtasiga  shatirshutur  uriladi  va  yo‘l  bo‘yida  ochilgan  lolaqizg‘aldoqlarni 
jimgina silkitib o‘tadi. (P.Qodirov) 
 
251-mashq.  O‘qing,  kelasi  zamon  fe’llarini  topib,  turini  aniqlang  va  «Kelasi  zamon 
gumon  fe’li»,  «Kelasi  zamon  maqsad  fe’llari»ni  ikki  ustun  shaklida  yozib,  shaxs-son 
affikslari tagiga chizing. 
 
1. Men Hirotga Sulton Husayn Boyqaro hazrat oliylarining amri bilan to‘ppa-to‘g‘ri 
jang maydonidan keldim.  Ulug‘ sulton o‘z fuqarolarini baxtiyor va badavlat 
qilmoqchilar, adolat yo‘li bilan mamlakatni gullatib-yashnatmoqchilar; yordamga muhtoj 
bo‘lgan har bir kimsaga ko‘maklashmoqchilar. (L. Batь.) 2. Meni kutgil va men 
qaytarman  O‘limlarni qoldirib dog‘da. 3. Faqat agar unasang, Yana bir shart qo‘yardim. 
(H. O.) 4. Kim biladi, balki Mirhaydar otamni ham  oyog‘idan chalar bir kun...(O.) 5. 
Men sizni bir marta himoya qilarman, ikki marta himoya qilarman, oxir-oqibatda himoya 
qilolmay qolishim  mumkin. (S.Ahm.)  6. Azizjon hech qanday ilmiy asosga suyanmagan 
holda paxtachilikka yovvoyi pushtni kiritmoqchi. (O‘.Usm.)