1-– мавзу кириш. Таъминлаш манбалари ва вагонлар электр юкламаларини таснифи

Reostatli ishga tushirish. Motorni ishga tushirish davridagi tokni 
cheklash maqsadida, yakor chulg‘amiga ishga tushirish reostati R
p
ulanadi. 
Motorning ishga tushishi vaqtida reostat to‘laligicha zanjirga kiritilgan 
bo‘ladi (6.10-rasm). R
p
qarshiligi motorning ruxsat etiluvchi toki bo‘yicha 
formula: 
I I - - - -
= ------ — 
= (l,5 -5- 2 ) l „ dan tanlanadi. 
" 
ya
-f R
n
 
Tok I
p
qancha katta bo
£
lsa, boshlang
£
ich ishga tushiruvchi 
moment 
M
n
= 
S
m
I
n
F
shunchalik katta va ishga tushirish vaqti
shunchalik kichik bo
£
ladi. Biroq I
p
qiymati va, demak M
p
lar 
mashina qizishi va kommutasion turg
£
unliklardan kelib chiqqan 
holda yakordagi EYuK orta boradi. Natijada, yakor toki va 
aylantiruvchi momentni ma’lum bir darajada ushlab turish uchun 
ishga tushirish reostatini asta-sekin zanjirdan chiqarish tavsiya 
etiladi. Ishga tushish vaqti quyidagi empirik formuladan 
aniqlanadi:
t = 4 + 2*JP
mai
 
bunda, R
nom
— motorning nominal quwati.
5.3-rasm. Parallel qo‘zg‘otgichli motorni reostatli ishga tushirishning tamoyiliy sxemasi 
(a) va tok aylanish tezligining o‘zgarish grafiklari (b).
 

---

Agar ishga tushirish reostati bosqichma-bosqich pog‘onali 
o'zgaradigan bo
£
lsa, tok I
ya
va aylanish tezligi p ham pog'onali 
ravishda o‘zgaradi (5.3 b-rasm). Bunda reostatning har bir 
bosqichida p va I
ya
motor to
£
g
£
ridan-to
£
g
£
ri ishga tushirilgandagi 
kabi o
£
zgarish shakliga ega bo
£
ladi. Uyg'otish chulg
£
ami OV 
dagi rostlovchi reostat Rr ishga tushish davrida sxemadan 
toMaligicha chiqarilgan bo
£
Iishi kerak, chunki bu davrda 
uyg
£
otish toki va u hosil qiladigan magnit oqimi F eng ko
£
p 
miqdorda bo
£
lmog‘i lozim. Bunda tegishli ishga tushirish 
momenti nisbatan kichik miqdordagi tok orqali hosil boladi.