1- mavzu: Iqtisodiy geografiya fanining

Metallurgiya  sanoati
.  Qora  metallurgiya  sanoatning  asosiy 
tarmoqlaridan  biri  bo„lib,  mashinasozlik  va  qurilishni  rivojlantirish 
asosi,  xalq  xo„jaligi  barcha  tarmoqlarini  texnik  jihozlashning  zaruriy 
shart-sharoiti  hisoblanadi.  Uning  tarkibiga  rudali  va  rudasiz  xom 
ashyoni  qazib  olish  va  boyitish,  cho„yan,  po„lat,  prokat,  ferro 
qotishmalar  ishlab  chiqarish  va  ularni  qayta  ishlashdan  olinadigan 
bo„yumlar ishlab chiqarish tarmoqlari kiradi.  
Temir  rudasining  dunyodagi  umumiy  geologik  zahirasi  394  mlrd. 
tonna bo„lib, uning hajmi bo„yicha birinchi o„rinda (mlrd.t) MDH 111, 
Xorijiy  Osiyo  67,5,  Lotin  Amerikasi  61,7,  Afrika  59,4,  Shimoliy 
Amerika  50,7,  Avstraliya  23,4,  Xorijiy  Yevropa  20,3  turadi.  Dunyoda 
temir  rudasini  eksport  qiluvchi  davlatlarga  Braziliya  (125  mln.  t), 
Avstraliya (100 mln.t), Kanada (30 mln. t), Hindiston (33mln. t) kiradi.  
Po„lat ishlab chiqarish bo„yicha (mln.t), Yaponiya – 111, Rossiya -
90,  AQSH  -89,  Xitoy  –  66,  Ukraina  –  53,  GFR  –  43,  Italiya  –  26 
mamlakatlari oldingi o„rinda turadi.  
Rangli  metallurgiya.  Rangli  metallurgiya  ham  sanoatning  eski 
tarmoqlaridan  bir  bo„lib,  FTI  ta‟sirida  uning  strukturasida  katta 
o„zgarishlar  va  yangilanishlar  sodir  bo„ldi.  Hozir  rangli  metallurgiya 
taxminan  70  ta  turli  metalga  ehtiyojni  ta‟minlamoqda.  Lekin  ishlab 

---

 
62 
chiqarishning  hajmi  bo„yicha  (40  mln.  t.)  u  qora  metallurgiya  ishlab 
chiqarish hajmidan 30 marta kamroqdir.