1 – mavzu: hfx fanining asosiy tushunchalari mohiyati

Tahlil usuli. Xavfsizlikni  ko`ngilsiz voqea ro`y berishdan oldin (aprior) yoki keyin 

(aposterior) tahlil etish mumkin. Har ikki holda qo`llaniladigan usul bevosita yoki aksincha 

bo`ladi.  

Кран-балка илгагидан юкнинг тушиб кетиши 

Сақлагич 

қулфнинг 

йўклиги 

Чиқиш ёки 

кириш 

Фиксатор 

кучининг 

йўқолиши 

Троснинг узилиши 

Чиқиш ва кириш 

Техник 

назоратнинг 

йўқлиги 

Троснинг 

занглаши, 

коррозияси 

---

 

328 

Aprior tahlilda shu tizimga xos bo`lishi mumkin bo`lgan (yashirin) kungilsiz voqealar 

tanlab olinadi va ularni yaratuvchi bir qancha holatlar to`plami tuziladi. Aposterior tahlil esa 

ko`ngilsiz voqea yuz bergandan so`ng kelajakda tadbirlar ishlab chiqishdir. Bu ikki uchul bir-

birini to`ldiradi.  

To`g’ri usulda taxrir qilishda oqibatni oldindan kurish uchun sabablar o`rganiladi. 

Teskari usulda esa oqibat tahlil kilinib, sabablari aniqlanadi. Bu usullarning asosiy maqsadi  

ko`ngilsiz voqealarni oldini olishdir. Voqealarni kelib chiqish ehtimoli va tezligi ma`lum 

bo`lsa, vokeaning taxminan qanday natija bilan tamom bo`lishini aniqlash mumkin.  

Xavfsizlikning tahlilida tizimning parametrlarini yoki chegarasini aniqlash asosiy 

masala hisoblanadi. Agar tizim juda chegaralangan bo`lsa, biror xavfli hollar yoki omillar 

etibordan tashqarida qolishi, agar tizimga o`ta keng qaralsa, tahlil natijalari noaniq bo`lishi 

mumkin.  

Tahlil o`tkazish darajasi aniq maqsadlarga bog’liq. Aniq bir holatda ogohlantirish yo`li 

bilan ta`sir qilish mumkin bo`lgan hodisalarni aniqlash umumiy ish uslubi hisoblanadi.