1 – ma’ruza mavzu: Kirish. «Muhandislik grafikasi» fani. Proyeksiyalash metodlari. Monj metodi reja

3. Proyeksiyalash metodlari.

• Narsaning qog‘ozdagi har qanday tasviri ham shu narsaning geometrik shakli to‘g‘risida aniq tasavvur beravermaydi. Narsaning geometrik shakli to‘g‘risida aniq tasavvur olish uchun uning tasviri (chizmasi) tekislikdagi (o‘zgargan) shaklidan fazodagi haqiqiy shakliga o‘tish imkonini beruvchi ma’lum geometrik qoidalar asosida yasalgan bo‘lishi lozim.
• Fazoviy narsaning tekislikdagi ana shunday geometrik tasviri proyeksiyalar metodi yordami bilan chiziladi.

Muhandislik grafikasi kursidan ko‘zda tutiladigan maqsad quyidagilardir:

• Muhandislik grafikasi kursidan ko‘zda tutiladigan maqsad quyidagilardir:
• 1. Fazoviy shakllarni(narsalarni) tekislikda proyeksiyalash metodi bilan tasvirlash nazariyasini va tasvirlar yasashni o‘rgatish.
• 2. Bu tasvirlarni(chizmalarni) o‘qishni o‘rgatish.
• 3. Fazoviy shakllarga oid konstruktiv va metrik masalalarni shu shakllarning tekislikdagi tasvirlarida yasash yo‘li bilan уechish usullarini o‘rgatish.
• 4. Talabaning fazoviy tasavvurini o‘stirish.

4.Muhandislik grafikasida uchraydigan shartli belgilar

• ∩ – kesishish = – natija, teng
• ∟– to‘g‘ri burchak ׀׀ – parallel
• ≈ – tahminan ┴ – perpendikulyarlik
• ~ – o‘hshash ! – qurilsin, bajarilsin
• ·⁄ – ayqash ^ – va
• ≠ – teng emas – agar, unda
• ≡ – ustma – ust tushadi – agar, u holda
• € – tegishli Δ – uchburchak
• ÷ – dan – gacha · – nuqta

5.Proyeksiyalash usullari

• Proyeksiyalar usulida tasvirlar yasash, muhandislik grafikasining asosiy metodidir. Fazodagi narsalarning ayrim nuqtalaridan o‘tkazilgan proyeksiyalovchi to‘g‘ri chiziqlar (nurlar) yordamida tekislikka tushirilgan tasviri fazodagi narsaning proyeksiyasi deyiladi.
• Muhandislik grafikasida ikki хil proyeksiyalash metodi mavjud:
• а)markaziy proyeksiyalash metodi;
• b) parallel proyeksiyalash metodi .

Markaziy proyeksiyalashning asosiy mohiyati shundan iboratki, bunda proyeksiya markazi deb ataluvchi qo‘zg‘almas nuqta beriladi va hamma proyeksiyalash nurlari shu qo‘zg‘almas nuqtadan o‘tadi.

• Markaziy proyeksiyalashning asosiy mohiyati shundan iboratki, bunda proyeksiya markazi deb ataluvchi qo‘zg‘almas nuqta beriladi va hamma proyeksiyalash nurlari shu qo‘zg‘almas nuqtadan o‘tadi.
• 1.Markaziy proyeksiyalash. Fazoda qo‘zgalmas S nuqta, Р tekislik va A, В, С, F nuqtalar berilgan deb faraz qilaylik. S nuqtani А, В, С, F nuqtalar bilan tutashtirib, hosil bo‘lgan chiziqlarni davom ettiramiz. Bu chiziqlar Р tekislikni а, Ь, с, d nuqtalarda kesib o‘tadi.( 1.1-chizma)