1 – м а ъ р у з а м у қ Қ а д и м а

Кўмирга ишлов беришда хлорли кальций сарфи, кг/т.

Ҳаво ҳарорати °С		Кўмирнинг намлиги, %
дан	гача	3	6	9
0	- 9,5	1,5 - 2,3	3,0 - 4,5	4,5 – 6,8
- 9,5	- 18	2,3 – 3,0	4,5 – 6,0	6,8 – 9,0
- 18	- 26	3,0 – 3,8	6,0 - 7,5	9,0 -11,3

• Юкларни паст ҳарорат таъсирида вайрон бўлмай бардош бера олиш қобилияти ва эри-гандан (муздан тушганидан) сўнг ўз сифат тавсифнома (кўрсатгич) ларини сақлаб қоли-ши совуқ бардошлик (совуққа чидамлилик) деб аталади.
• Паст ҳарорат айниқса янги (сўлимаган) сабзавот ва меваларга, шиша идишлардаги суюқ юкларга, баъзи бир резина техника буюмларига ва металларга ҳамда шунга ўхшаш юкларга салбий таъсир қилади.

• Ҳарорат кўтарилганида баъзи бир юклар-нинг заррачаларини ёпишиб қолиш хусу-сияти - қизиб бирикиш деб аталади.
• Гудрон (нефть чиқиндиси), асфальт, пек (изоляция лаки сифатида ишлатилади), маъдан агломератлари ва бошқалар қизиб бирикишга ўта мойил бўладилар.
• Қизиб бирикишни олдини олишни амали-ётда умуман иложи йўқ. Қизиб бирикувчи юкларни тушириш анчагина меҳнат харажат-ларини талаб қилади.

• Моддаларнинг юқори ҳарорат таъсирида биокимёвий жараёнларнинг ривожланишига, вайрон бўлишига, оксидланишига, эришга ва ўз-ўзидан ёнишга қарши тура олиш қобили-яти иссиқбардошлик деб аталади.
• Юқори ҳарорат ўсимлик ва ҳайвонот маҳ-сулотларига, тош ва қўнғир кўмирга, торфга, сланецларга ва таркибида осон эрийдиган моддалар бўлган юкларга жуда ёмон таъсир қилади.

• Олов (аланга) таъсирида юкларни ўт олиб (алангаланиб) кетмаслик ва ўзининг дастлаб-ки хусусиятлари (мустаҳкамлиги, ранги, шакли ва ҳ.к. лари) ни ўзгартирмаслик қоби-лияти – оловбардошлик (оташбардошлик) деб аталади.
• Оловбардошлик жуда кам номдаги юклар-га мансуб бўлган хусусиятдир. Аксарият юк-лар олов таъсирида ёнади, вайрон бўлади ёки ўзининг дастлабки хусусиятларини йўқотади.

•