1-§. Diyorimiz jahon sivilizatsiyasi beshiklaridan biri siz ushbu darslikda iv–xv asrlar

Savdo aloqalari. XV asrda temuriylar uzoq va yaqin qator qo‘shni mamlakatlar: Xitoy, Hindiston, Tibet, Eron, Rus, Volgabo‘yi va Sibir bilan muntazam savdo-sotiq qilardi. Chet davlatlar bilan o‘zaro savdo-sotiqning kengaytirishda temuriylarning qo‘shni mamlakatlar bilan olib borgan elchilik aloqalari katta rol o‘ynaydi. Ulug‘bek va Shohrux Xitoy bilan muntazam ravishda elchilar almashib turishgan. Ular zamonida Tibet va Hindiston bilan ham yaxshi qo‘shnichilik munosabatlari o‘rnatiladi.
Pul muomalasi. Iqtisodiy taraqqiyot ma’lum darajada o‘sha davrda o‘tkazilgan pul islohoti bilan ham bog‘liq edi. Ma’lumki, Ulug‘bek 1428-yilda muomaladagi fulusiy pullar islohotini amalga oshirdi. Ulug‘bek yengil vaznda zarb etilgan va muomalada yurgan chaqa pullar bilan ayirboshlashni man etdi.

* Tamg‘a — savdo boji savdogarlardan olinadigan soliq
* Fulus — misdan yasalgan mayda chaqa pul

Eski chaqalarni yangisiga almashtirib, ichki savdoning fulusiy pullarga bo‘lgan talabini qondirish uchun bir vaqtning o‘zida u Buxoro, Samarqand, Qarshi, Termiz, Toshkent, Shohruxiya va Andijon shaharlarida zarbxonalar tashkil etib, bir xil vazndagi salmoqdor fuluslar zarb ettiradi va muomalaga chiqaradi. Xalq o‘rtasida “fulusi adliya”, ya’ni “adolatli chaqa” nomi bilan shuhrat topgan Ulug‘bekning bu yangi fuluslari ichki chakana savdo uchun keng yo‘l ochadi. Shu bilan birga Ulug‘bek tashqi savdodan davlat xazinasiga tushadigan daromadni ko‘paytirish maqsadida tamg‘a solig‘ini birmuncha oshirdi. Shunday qilib, Ulug‘bek zamonida mamlakatda ichki va tashqi savdoning kengayishi hunarmandchilik mahsulotlarining hajmini oshirib, kasb-hunar tarmoqlarining rivojida asosiy omillardan biriga aylandi.