0‘zbekiston respublikasi oliy va 0‘rta maxsus ta’lim vazirligi erkin Egamberdiyev mikroiqtisodiyot

Buni quyidagi misolda ko‘rish mumkin:

Agar qandaydir X mahsulotning bahosi 3000 so'mdan 2000 so'mga tushgan bo‘lsa, buning natijasida ist’molchilar o'zlarining tovar sotib olish miqdorini 60 kg. dan 100 kg. ga oshiradilar. Shundan bilinadiki, iste’mochilarning baho o‘zgarishiga bo'lgan sezuvchanligi ancha yuqori. Bunda talab ham o‘zgaruvchan bo‘lib chiqadi. Haqiqatan ham bahoning bir birlikka o‘zgarishi talab qilinayotgan mahsulot hajmini 40 birlikka o'zgartirib yuboradi. Agarda qabul qilingan 1000 so‘m o'lchov birligi «foiz» deb qabul qilinsa, unda bahoni 100 birlik o'zgarishi talab qilinayotgan mahsulot miqdorini atigi 40 birlikka 0‘zgartirishini ko'rish mumkin. Natijada talab elastik bo'lib chiqadi.

Foiz hisobidagi o‘zgarishlar bunday muammolardan qutilish imkonini beradi. Bu misolda mahsulot bahosi 33% ga pasaydi.

/2000

3000

•100
Ko'rinib turibdiki, uni 1000 so‘m hisobidan o‘lchash unga ta’sir etmaydi.

Talabning bahoga bog‘liqligi tufayli bo'ladigan elastikligi odatda nisbiy miqdordir. Tovarning bahosi oshganda talab qilinadigan tovar miqdori odatda kamayadi va shuning uchun nisbiy miqdor bo'ladi. Demak, natijada elastiklik koeffitsiyenti (Ed) nisbiy miqdordir. Aksincha, baho oshgan hollarda formulaning sur’ati nisbiy, maxraji esa ijobiy bo‘lib, u yana nisbiy koeffitsiyentni beradi.