Iqtisodiy maqsadlar quyidagiiardir:
iqtisodiy o’sish;
ish bilan to‘liq ta’minlanish;
iqtisodiy samaradorlik;
tovarlar narxining bir me’yorda turishi;
iqtisodiy erkinlik;
daromadni to'g’ri taqsimlash;
iqtisodiy ta’minlanish;
savdo balansi._
Iqtisodiy o‘sish asosiy iqtisodiy maqsad bo‘lib, u aholi jon boshiga ijtimoiy mahsulot miqdorining o‘sishi ularning turmush darajasini o'sganligini ko‘rsatadi. Real miqdordagi yalpi milliy mahsulot yoki sof milliy mahsulotning o’sishi kishilaming moddiy ta’minlanish darajasini 0‘sishga olib keladi va eng kam ishlab chiqarish xarajatlari bo'lganligini ko’rsatadi. Boshqacha qilib aytganda, rivojlanib borayotgan iqtisodiyot kishilaming yangidan-yangi talablarini ko'proq qondira borish, mamlakat ichida va xalqaro miqyosida ijtimoiy-iqtisodiy muammolarini hal etish uchun ko’proq imkoniyatlarga ega bo’ladi.
I.A.Karimov 1999-yil 0‘zbekiston Fanlar akademiyasining umu- miy yig’ilishida so’zlagan nutqida: «Agar iqtisodiy o‘sish, taraqqiyot — jamiyatimizning tanasi bo'lsa, ma’naviyat-ma’rifat va siyosat ong yetukligi uning rahi, aqli va jonidir», deb ko’rsatgan edi («Ma’rifat» gazetasi, 1999-y. 13-iyul).
Iqtisodiy o‘sish resurslar cheklanganligi muammolarining hal etilishini yengillashtiradi.
Har qanday davlatning iqtisodiy o‘sishi quyidagi oltita ornilga bog‘liq bo'ladi:
tabiiy resurslar miqdori va sifatiga;
mehnat resurslarining miqdori va sifatiga;
asosiy kapital hajmiga;
texnologiyaga;
talabni o‘sishiga ta’sir etuvchi omillarga;
resurslarni oqilona taqsimlashga.
Shulardan dastlabki to'rt omil ishlab chiqarishning (taklifning) o'sishiga, oxirgi ikkitasi esa talabning 0‘sishiga ta’sir qiluvchi omil- lardir.
Mikroiqtisodiyot fanining mohiyatini quyidagi masalalarni bilish, o‘rganish yordamida yoritish mumkin:
hozirgi davrdagi bozor iqtisodi mexanizmini o‘rganish;
umumiy muvozanat va iqtisodiy fikrlash;
bozor xo'jaligi sharoitida firmalar, korxonalar, uy xo'jaligi va ularning tutgan o‘rni. turlari, ahamiyati, vazifasi, samaradorligini ta’minlash;
talab va ehtiyoj nazariyasi asoslarini bilish;
bozor taklifi va talabi;
talab va taklif o‘zgaruvchanligi;
raqobatlashuv va korxonalar samaradorligini oshirish;
ishlab chiqarish va uni tashkil etish;
ishlab chiqarish xarajatlari va foyda;
resurslardan foydalanish samaradorligi. Ish haqi, baho.
Hozirgi kunda mikroiqtisodiyot fanining boshqa ijtimoiy-siyosiy,
texnologik va iqtisodiy fanlar bilan uzviy bog‘liqligi yaqqol namoyon bo'Imoqda. Masalan, quyidagi fanlar bilan:
iqtisodiyot nazariyasi;
makroiqtisodiyot;
makroiqtisodiy statistika;
korxona iqtisodiyoti;
qishloq xo'jaligi iqtisodiyoti;
kichik biznes va tadbirkorlik;
tarmoqlar iqtisodiyoti;
mehnatni tashkil etish;
buxgalteriya hisobi;
iqtisodiy tahlil;
pul, kredit va bank;
marketing;
menejment;
moliya;
tabiiy ofatlar va inson mehnati muhofazasi;
tabiatshunoslik;
investitsion loyihalaming tahlili;
loyihalarni moliyalashtirish va uni monitoringi;
bank ishi;
matematika va boshqalar.
Mikroiqtisodiyot fanini o‘rganish usullari va uslubi
Do'stlaringiz bilan baham: |