0‘zbekiston respublikasi oliy va 0‘rta maxsus ta’lim vazirligi erkin Egamberdiyev mikroiqtisodiyot

2-jadval
Korxona turlari


I. Mulk shakllariga ko‘ra:

Mulk shakllari bo'yicha korxona turlari

Mulkshakllari	Korxona turlari
Fuqarolar mulki asosida	Oilaviy va yakk". tartibdagi korxonalar
Jamoa mulki asosida	Jamoa korxonalari, ishiab chiqarish kooperativlari, aksionerlik jamiyatlari, cheklangan javobgarlikka ega bo'lgan jamiyatlar, o'rtoqlik xo'jaliklari, ijtimoiy tashkilot korxonalari va diniy tashkilot korxonalari va boshqalar

Davlat mulki asosida	Davlat korxonalari, davlat kommunal xo'jalik korxonalari
Tashkil etuvchilaming mulkini birlashishi asosida	Qo'shma korxonalar
Mulk shaklidan qat’iy nazar	Kichikkorxonalar va ijara korxonalari

Hozir dunyoning ko‘pgina mamlakatlarida eng faol tadbirkor davlat hisoblanadi. Uning ixtiyorida asosiy kapitalning 10% dan 40%-gacha saqlanadi.

Ko‘rsatilgan mulk shakllari asosida 0‘zbekistonda uch turdagi biznes amal qiladi:

• 
  yakka tartibdagi xususiy tadbirkorlik;
  
• 
  o‘rtoqchilik uyushmasi;
  
• 
  korparatsiyalar (bunda aksiya egalari o‘z hissalarini istagan vaqtda ochiq bozorda sotishlari yoki sotib olishlari mumkin).
  

II. Mulkka qo‘shgan hissasiga ko‘ra: unitar korxona va komandit shirkat xo'jaligiga ajratiladi.

Unitar korxona.

0‘zbekiston Respublikasi Fuqarolik Kodeksida ko‘rsatilishicha:

Unitar korxona^I — bu o'ziga biriktirib qo‘yilgan mol-mulkka nisbatan mulkdor tomonidan mulk huquqi berilmagan tijoratchi tashkilotdir.

Unitar lotin tilidan — unitar olingan bo‘lib, yagona, bir butun degan ma’noni beradi.

Unitar korxonaning mol-mulki bo'linmas va u qo'shilgan hissalar (ulushlar paylar) bo'yicha, shu jumladan, korxona xodimlari o‘rtasida ham, taqsimlanishi mumkin emas. Unitar shakldagi korxonalar faqat davlat ixtiyorida turadi. Masalan, gazni qayta ishlovchi «Mubo- rakneftgaz» unitar korxonasi.