0‘zbekiston respublikasi oliv va orta maxsus ta’lim vazirligi

Maktabgacha ta’lim
Konsepsiyasi


0‘zbekiston Respubhkasi ta’lim tizimi-
ning birmchi - maktabgacha ta'lim,rivojining
zamonaviy bosqichi qator o‘zgari.shlar bilan




1997-yilda YuNBSKO qaroriga ko'ra, maktabgacha taMimning na- zariy asoslarini qayta ko’rib chiqish zaruriyati bitan asoslangan “mak­tabgacha taMim” atamasi qabul qilindi. Ana shunday asosdan kelib chiqqan hotda 20 ll-yildarespublikamizda maktabgacha taMim rivojining asosiy yo’nalishlari, maqsad va vazifalari, tamoyiliarini o'z ichiga olgan “Maktabgacha ta'lim Konsepsiyasr¹ ishlab chiqildk
O'zbekiston Respublikasining “Maktabgacha taMim Konsepsiyasi” uch bosqichda amalga oshiriladi:
1 bosqich - qonunchilik faoliyatiga doir - 2012-2014-yillar.
U bosqich - tashkiliy-amaliy ~ 2015—2017-yillar.
HI bosqich - yakuniy - 2018—2020-yillar.
“Maktabgacha taMim Konsepsiyasi” maktabgacha taMim yo‘nalishi bo'yicha alohidayoritiboMilgan O'zbekiston RespublikasiKonstitutsiyasi, O'zbekiston Respublikasining “TaMim toⁱg'risida’'gi Qonuni; Kadrlar tayyorlash milliy dasturi va boshqa rne‘yoriv-huquqiy hujjatlar asosida ishlab chiqilgan boMib, unda respublikamizda maktabgacha taMimni rivojlantirishnihg zamonaviy yo'nalishlari o'z aksini topgan,
Mazkur konsepsiya beshia ho‘lmm\ o'z ichiga olgan boMib, kirish (preambula), asosiy qism (konsepsiyaning asosiy mazimmi). maktabgacha taMim tizimining tuzilishi, maktabgacha taMim muassasalarining dasluriy- uslubik ta’minoti, maktabgacha ta'Mimda pedagogik texnologiyalarni tatbiq etish masalalari yoritib berilgan.
“Maktabgacha taMim Konsepsiyasi’ming bosh g/oyasini shaxsga yo’naltirilgan taMimni amalga oshirish tashkil etgan. Ana shu asosdan kelib chiqqan hoida maktabgacha taMimda taMim-tarbiva ishlarini tashkil etishga doir zamonaviy yondashuvlar sifatida ijtimoiy-pedagogik, gnoseologik (bilishga doir), psixologik, akineologik kabilarga alohida eMibor qaratish. ulardan yaxlit tarzda foydalanish bay on etilgan.
Shuningdek, Konsepsiyada maktabgacha taMimning asosiy ikkita- didaktik va uslubik modellarining mohiyati ham chuqur va etarlicha yoritib berilgan. Har ikkala model ham shaxsga vo‘naltirilgan taMim texnologiyalari nuqtayi nazaridan asoslab berilgan boMib, ularning asosiy tamoyillark taMim vositalari, bosqich lari hamda pedagog va bp] al aiming o‘zaro harakati turlari aniq koM'satib berilgan.
Konsepsiyaning uchinchi - “Maktabgacha taMimning tuzilishi" bo'- limida maktabgacha taMim muassasalarining turlari, tabaqalashtirilgan yondashuv asosida maktabgacha taMim.muassasalarida guruhlarni shakl-




lantirish, uiarni zarur jihozlar bilan ta’minlash, mazkitr ta'lim muas- sasalarida ijtimoiy va psixologik xizmatni vo'lga qo'yish, maktabgacha ta'lim muassasalari uchun tarbiyachilar tayyorlash Lizimi. maktabgacha ta'lim muassasasi xodimlarini qayta tayyorlash va malakasini oshirish masalalariga alohida e'tibor qaratilgan.
Konsepsiyada maktabgacha ta'lim muassasalaridaasosiy e’tibor qara- tilishi lozim bo‘Igan guruhlarni tasbkil etishning tabaqalashtirilgan yon- dashuvga asoslangan quyidagi maqhul varianti taqdim etilgan:

• 
  ilk yosh guruhida - 8-10 bola
  
• 
  ilkvoshdan ucb yoshgacha - 10-14 bola
  
• 
  uch yoshdan bosh yoshgacha — 14-20 bola
  
• 
  besh yoshdan vetti yoshgacha guruhda - 20—25 bola
  
• 
  tufli voshdagi tarbiyalanuvchilardan tashkt! topgan. guruhda; 10-12 ta bolaning qamrab olinishi maqsadga muvofiq.
  

Shurtingdek, Konsepsiyada ta’kidlab o'tilganidek. maktabgacha ta’- lim muassasalarini narsa-buvumlar bilan jihozlashda milliy-ctnik. mod- diy va ma’naviy qadriyatlar uyg'unligiga erishish lozim. Chunk! aynan maktabgacha ta’lim yoshidan boshlab bolada ma'navty-axloqiy qiyofa shakllana borib. lining bar tomonlama uvghm rivojlanishiga tamal toshi qo'yiladi.
Maktabgacha ta'lim rrmassasalarida psixologik va ijtimoiy xizmatning birgaolibborilishi tarbiyasamaradorligini ta’minlashga xizmat qiladi. Psi­xologik xizmat bolaning har tomonlama, psixik va shaxsiy rivojlanishiga imkon bersa, ijtimoiy xizmat esa bolaning sotsium (ta'lim muassasasi, oila va mahallajdagi tarbiyasi, rivojlanisbi va lo'liq ijtimoiy lash uvini ta’minlashga doir shart-sharoitlar yaraladi.
“Maktabgacha ta’lim Konsepsivasr’da belgilab berilgan vana bir muhim vazifa maktabgacha ta'lim muassasalarining dasturiy-uslubik ta’- minotini takomillashtirishdir. Yaratilishi lozim bolgan dasturiy-uslubik majmua maktabgacha ta'limga qo‘yilavotgan talablar, bolalar bilan ishlash, uiarni rivojlantirishning asosiy yo'nalishlarini amalga oshirishni ta’minlashi zarur. Mazkur majmuada tarbiyachilar va maktabgacha ta’lim sohasida faoliyat yurituvchi boshqa mutaxassislar uchun yangi avlod darslik va o'quv qoMlanmalari o'rin egallashi kerak.

‘■‘Bolajon” tayanch dasturi Bolajon tayanch dasturi maktabgacha maktabgacha taMim yoshidagi taMim lizimidagi barcha muassasalar