0‘zbekiston respublikasi oliv va orta maxsus ta’lim vazirligi

Istiqbollilik rejalashtirish g‘ ovasining o'zida aks ettirib, ya’ni nafaqat yaqin va olis kelajak. balki aniq maqsad va vazifalarga yo'naltirilganlikni hisobga olib. maqsadga qaratilgan tarzda ishlashni talab etadi. Istiqbolli va oraliq rcjalashtirishni uyg'unlashtirish ta'limiy vazifalami birnecha vilga moijallab qo’yish, ulardan qanchasini bir yilda hal qilib boMmasligini aniqlashni talab qiladi;

Ishni real rejalashtirish sharoitida aniq pedagogik jamoaning o 'ziga xoslikhu'ini hisobga olish muhim hisoblanadi. U yoki bu rejani qo'y.ishda boshqaruvchi MTMning asosiy tarkibi, tarbiyachilarining ma- lakaviy darajasi. yosh bilan bog'liq ji hat lari, kasbiy faoliyatida ijobiy motivatsiyaning mavjudligi kabi ta’lim muassasasi jamoasining asosiy tavsifiga tayanadi;

Rejaning obyektiviigi. Mazkur tamoyilning mohiyati shundaki, rej alar maktabgacha ta’lim muassasalan faoliyatini chuqur va har tomon- lama pedagogik tahlil etish va mazkur yilda uning erishiladigan natijalari; ya’ni ta’lim muassasasining obyektiv shart-sharoitiari'bilan bogdiqlikda tashkil etiladi.

Aniqlik. Eng awalo. mazkur tamoyil ta’lim-tarbiya jarayoni, moddiv baza, kadrlar ta'minoti holati haqida ishonchli va ko'p hajmli axborot olish- ni talab etadi.

Majmuaviylik. Mazkur tamoyilning muhim talabi - o'quv va tarbi- yaviy ishlar va ularning moddiy-texnik ta’mmotining tashkiliy ji hat dan o‘zaro aloqador va o'zaro bog’liqlikda amalgaoshishidir. Tarbiyachilar, ota- onalar va jamoat tashkilotlarining yillik rejalarining o‘zaroaloqadorligi va ma’qullanganligidir.

Jamoavivlik. Mazkur tamoyil o'quv-tarbiyaviy jarayonda barcha tarbiyachilaming ishtirok etishini talab etadi.

Maktabgacha ta’lim muassasasini boshqarish amaliyotida rejalashti-

:hning quyidagi uchta asosiy shakli qo‘llaniladi: 1) istiqbolli (perspek-
0; 2) yillik; 3) yakuniy.
Istiqbolli rejalashtirish: Maktabgacha ta'lim muassasa ishining _stiqbolIi rejasi bolalarning maktabgacha ta'lim muassasasini uzoq mud- datdaxalqxo‘jaligini rivojlantirishningrejalarigamuvofiqrivojlantirishning eng asosiy yoMalishlarini aniqlash maqsadida besh yilga tuziladi. Uuga davlat va idoralarning maktabgacha ta’lim muassasa ishining yangi sifat darajasini ta’minlovchi xalq ta'Iimi va maktabgacha ta'lim muassasasi tarkibida tarbiyalash masalalari haqidagi ko'rsatmalar kiritilishi lozim, Istiqbolli rejalashtirishning taxminiy tuzilishi

1. 
   Maktabgacha ta’lim muassasaning muhim vazifalari va uni rivojlantirishning tashkiliv-pedagogik muammolari.
   
2. 
   Kadriar bilan ishlash.
   

ITT. Ta'lim - tarbiyaviy ishlarni takomillashtirish, unga rahbarlik va uni nazorat qilish muammolari.

4. 
   MTMning oita, maktab, jamoatchilik bilan hamkorlikdagi ishi.
   
5. 
   Maktabgacha ta’lim muassasaning o'quv-moddiy bazasini mustah- kamlash.
   

Bu boMimiarning taxminiy mazmunini yoritib o'tamiz.

1. 
   Maktabg‘acha muassasaning muhim vazifalari va uni rivojlantirish- ning tashkiliy-pedagogik muammolari:
   

• 
  maktabgacha yoshdagi bolalarning MTM va oiladagi mehnat tarbiyasining voTga qo'yilishini yaxshilash, ularda mehnatsevarlik va mehnat ahllariga hurmatni tarbiyalash:
  

-jamoaning bolalarni tarbiyalashda oilaga yordamini kuchaytirish va bolalar tarbiyasi uchun uning ma’suliyatini oshirish bo‘yicha ishi, oila va MTM kelishilgan hoidagi harakatlarini ta’minlash, pedagogik umumiy ta’lim tiziminini ishlab c-hiqish;
tarbiyachilaming doimiy mustaqil o'qishlari va kasb mahoratlarini o‘stirish uchun zaruriy sharoitlarni yaratish va ulaming sivosiy ong - bi- lim doiralarini kengaytirish.

2. 
   Kadriar bilan ishlash:
   

• 
  ilg'ortajribamaktablari, seminar, to'garak. konferentsiyalar ishlarida qatnashtirish, malaka oshirish kurslarida o‘qiiish orqali tarbiyachilarning dunvoqarashlarini rivojlantirishhamda kasb mahoratiii takomillashtirish:
  

• 
  tarbiyachilarning mehnat va tumiush sharoitlarini yaxshilash, ularning ishlarini ma’naviy va moddiy rag'batlantirishni takomillashtirish bo'yicha tadbirlar;
  
• 
  ilg‘or pedagogik tajribani o‘rganish. umumlashtirish va Joriy etishga doir ish.
  

IU. Ta'Iini-tarbiyaviy ishi ami takomillashtirish, unga rahbarlik va uni nazorat qilish muammolari;

• 
  maktabgacha yoshdaga bolalarni o¹ qitish va tarbiyalashda MTM va maktab ishi mazmuni, shakl va uslublaridagi izchiliikni ta'minlash;
  
• 
  maktabgacha ta'lim muassasasining ta'lim-tarbiyaviy ishiga mak­tabgacha yoshdagi bolalarni jismoniy, axloqiy, mehnat, aqliy, estetik tarbiyalash birJigini ta'minlovchi kompleks yondashuvni amalga oshi- rishga doir ish;
  
• 
  maktabgacha yoshdagi boialami o'qitish va tarbiyalash shakl. uslub va vositalarini takomillashtirishga doir ish;
  
• 
  mashg'ulotlarda o‘quv material ini tushuntirishning yuksak g‘oya- viyligi: vailmiyligi,tushunarliligi va ko‘rgazmaliligi, aniqligi, ravshanligi va jonliligini ta’minlashga doir ish;
  
• 
  maktabgacha yoshdagi bolalarni axloqiy tarbiyalash ishini takomil­lashtirish;
  
• 
  maktabgacha yoshdagi bolalarni badiiy-estetik jihatdan tarbiyalashni yaxshilash: ularda go'zalliknihis qilishni. tabiat va jamiyatdagi go’zallik- ni tushunisli va qadrlash ko‘nikmasini, estetik did va baddy ijod moho- ratdarini tarbiyalash.
  

4. 
   Maktabgacha ta’lim muassasasining.oila, maktab. iamoatchilik bi- lan hamkorlikdagi ishi;
   

• 
  pedagogik umumiy ta’iimni ta’minlashga doir (oia-onalar maktab- lari, lektoriylar, konferentsivalar. to'garaklar va shu kabiiar):
  
• 
  maktablar, jamoatchilik tashkilotlarining maktabgacha ta'lim muas- sasalari ustidan otaligM;
  

V. Maktabgacha ta'lim muassasaning o'quv-rnoddiy bazasini mus- tahkamlash; (jihozlar) o‘yin, o‘quv, sport, xo‘ja!ik) ni olish va remont qilish; o‘yin, mehnat, o'quv faoliyati uchun qoMlanma, atributlarni tayvorlash;

• 
  uslubika kabinetini ijtimoiy-siyosiy, uslubik, badiiy adabiyot bilan' toddirish;
  

~ maktabgacha tadim muassasast hinosini va hududini obodonlash- tirish, ko'kalamzorlashtirish.

Yillik rejalashtirish:YiUik reja aniq, real maktabgacha ta’lim muas­sasasining butun hayotini qamrab oladigan, barcha tadim-tarbiyaviv ishlarining uzviyligi va izcbilligini nazarda tutadigan, pedagogiar jamoa- ning o'tgan vildagi faoliyati natijalarini hisobga oladigan bodishi kerak.
Rejaning mazmuni. asosiy bodimlari, uni tuzish uslubikasi haqida uslubik adabiyot va yo'riqnoma xatlarda tavsiyalar berilgan. Ular mak- tabgacha tadim muassasa tashabbusini qandaydir andaza doirasida bo'gdb qo'ymaydi. Barcha uchun shart bodgan iimiy asoslangan talablar bitan birga ijodiy variantlash uchun ham odin qoldirilgan. Yillik rejani tuzishda kasaba uyushmasi tashkiioti,, shifokor. tibbiyot hamshirasi, tarbiyachilaiming qatnashishlari muhimdir. Shundagina u bog'cha xodimlari jamoa, ijodiy fikryatning natijasi bodadi.
Yillik rejaiashtirish butun o'quv yiiini qamrab oladi. Yillik rejalash- tirish o'quv yili davomida amalga oshiriladi va tadim jarayonini tashkil etilishiga qarab bir necha bosqichlarni o'z ichiga oladi.
Yiilik ish rejasi o'quv yilining boshianishidan oldin avgust oyi peda- gogik kengashida muhokama qilinadi va tasdiqlanadi. Yillik reja o'quv yilining boshlanishiga tuman (shahar) uslub kabinerining maktabgacha tarbiya uslubisti tomonidan tasdiqlangan bodishi kerak.
Maktabgacha tadim muassasasining o'quv yili uchun yillik ish reja- sini Davlatimiz tomonidan barcha sohalar bo'yicha qabul qilingan qonun hujjatlari, Xalq tadim! bo'yicha me'yoriy hujjatlari. "Bolajon” dasturi “Davlat talabiari'h "Maktabagcha tadim konsepsiyasi" shuningdek maktabgacha tadim muassasaning o'tgan yildagi ishining tah.HU asosida ishlab chiqiladi.
Yillik reja aniq. maktabgacha tadim muassasasining butun hayotini qamrab oladigan. barcha tadim-tarbivaviy ishlarining uzviyligi va izchilligini nazarda tutadigan, pedagogiar jamoasining o'tgan yiidagi faoliyati natijalarini hisobga oladigan bodishi kerak.
Rejaning mazmuni, asosiy bo dim lari, uning tuzilishi va uslubikasi Iraqi da uslubik adabiyot va yod-yodiq hujjatlarida tavsiyalar berilgan. Barcha uchun shart bodgan iimiy asoslangan talablar bilan birga ijodiy variantlash uchun harn o'rin qoldirilgan. Yillik rejani tuzishda kasaba uyushmasi tashkiioti va shifokor, tibbiyot hamshirasi, tarbiyachilarning qatnashishlari muhimdir. Shundagina u maktabgacha tadim muassasasi xodimlari jamoa, ijodiy fikrinine natijasi bodadi.
252