Q — uchastka poyezdlarining hisobiy og‘irligi, ts; P — lokomotivning hisobiy og‘irligi, ts; coh - burilishlarning qo'shimcha qarshiligi, kGs/ts; (Dao.— joyidan qo‘zg‘alish vaqtidagi (asosiy va qo'shimcha) qarshiliklar yiglndisi, kgs/ts. Manevr ishlari bajariladigan yoki lokomotivlar (vagon) tarkib- dan ajratiladigan ajratish punktlarida yo‘l bo‘ylama profili foydali uzunlik chegarasida rolik podshipnikli harakat tarkibining o‘z- o‘zidan harakatlanib ketib qolish xavfini bartaraf etishi kerak. Shu maqsadda qabul-jo‘natish yollarining bo‘ylama profilini yoining foydali uzunligi chegarasida uch elementli, chekka tomonlari bir xil ko‘tarilgan qilib loyihalash tavsiya etiladi (4.1- rasm).
ь)
Yo‘lning har tomonidan qarshi qiyalik, m, h-kljL, i bunda: к — yoining pasayish diapazonini belgilovchi koeffit- siyent (0,45—0,55%o); /.— qabul-jo‘natish yoiining foydali uzunligi, m; / — qarshi qiyalik qiymati (1,5—2,5%0). Bekat maydoni deb, profilning bekat, razyezd yoki quvib o‘tish punkti joylashadigan uchastkasiga aytiladi. Bekat may- donining profilda joylashishining uch ko‘rinishini farqlash mumkin (4.1- rasm). Beka’t maydonining do‘nglikda joylash’i- shi (4.1- a rasm), ajratish punktlariga kelayotgan poyezdlar- ning sekinlashishi hamda to‘xtagan poyezdlarning qo‘zg‘alishiga qulay sharoitlar tug£diradi. Bir yoilik uchastkalarda ikki tomondan barobar kelayotgan poyezdlarning harakat xavfsiz- ligini yaxshi ta’minlaydi, maydonchadagi suvlar tez tarqala- di, ammo kirish signali oldida to‘xtagan poyezdning qo‘zg‘alishi qiyinlashadi. Bekat maydonchasining chuqurlikda joylashishi to‘xtagan poyezdlarning qo‘zg‘alishi va poyezdlarni bir yoilik uchastkalarda barobar qabul qilishni qiyinlashtiradi, ammo rolik pod- shipnikli vagonlaming ketib qolish xavfl yo‘qoladi (4.1- b rasm). Bekat maydonining pog‘onasimon joylashishi avvalgi holat- lardagi afzalliklar va kamchiliklami qisman qaytaradi. Ajratish punkti pog‘onasimon joylashgan holatlarda profil- ning alohida elementlari uchastkadagi bosh yoilar kabi kelajak- ka moijallangan qabul-jo‘natish yoii foydali uzunligining yarmisi- dan kam boimasligi kerak. IV va V darajali yoilarda profil elementi uzunligi 100 m dan kam boimasligi va poyezd uzunligi chegarasida bittadan ortiq profil sinishi boimasligi kerak. Mavjud ajratish punktlarini qayta qurishda, faoliyatdagi yoilarda ajratish punktlarini qurishda va tugunlarga kelish yoilarining yechimlarini loyihalashda profil elementlari uzunligini 200 m gacha kamaytirishga ruxsat etiladi. Ajratish punktlarini qayta qurishda yer ishlari va xarajatlarni kamaytirish maqsadida bo‘ylama profilga birmuncha yengillash- tirilgan talablar qoilanilishi, ya’ni strelkali bo‘g‘izlarni belgi- langan qiyalikda qurishga ruxsat etiiishi mumkin. Manevr hara- katlari ko‘zda tutilmaydigan qayta qurilayotgan razyezd va quvib oiish punktlarida qabul-jo‘natish yoilarining uzaytiriladigan qismini yetakchi qiyalikkacha boigan profilda joylashtirishga ruxsat beriladi. Bekatlar, razyezd va quvib o‘tish punktlarining qurilmaydigan qismlarida mavjud qiyaliklar va profil elementlari uzunligini saqlab qoldirishga ruxsat etiladi. Har qanday holatda ham vagonlarning o‘zicha harakatlanib, boshqaruvni yo‘qotishi va yoilarning foydali uzunlik chegarasi- dan chiqib ketishiga qarshi chora-tadbirlar ko‘rilgan boiishi shart. Yoining foydali uzunligi chegarasidagi o‘rtacha qiyalik poyezdning joyidan yengil qo‘zg‘alishini hamda poyezdlarni lokomotiv- larning yordamchi tormozlari bilan ushlab turish imkonini be- rishi kerak. Bekatlarda, razyezd va quvib o‘tish punktlarida yoi uchast- kasidagi kabi bosh yoilar bo‘ylama profilining to‘g‘ri chiziqli alohida elementlari o‘zaro vertikal tekislikda quyidagi radiusli egri chiziq bo'ylab birlashtirilishi kerak: 15000 m — I darajali yoilarda;
10000 m — II va HI darajali yoilarda; 5000 m - IV darajali yoilarda; 3000 m — IV va V darajali korxonalar shoxobclia yollarida. Yangi yollarni va bekatlarni rekonstruksiya qilishda va ikkinchi bosh yollarni, shoxobclia yollarni loyihalashda qiyin sharoitlarda vertikal egrilik radiusini belgilangan tartibda kamaytirishga ruxsat etiladi. Vertikal egriliklar o‘tish egriligi va ko‘priklar, ko‘prikli yol uzatgichlari prolyot qurilmasidan tashqarida joylashishi kerak. Bunday holatlarda sinish nuqtasidan olish egriligi oxirigacha yoki prolyot qurilmasi oxirigacha eng qisqa masofa vertikal burilish T orqali quyidagicha topiladi: