0‘zbekist0n respublikasi oliy va 0‘rta maxsus ta'lim vazirligi 0‘rta maxsus, kasb-hunar ta’limi markazi

3.7-rasm. Parkiar shakli.



Y
а)

А.,-
I la. ^{1 L=L}~'

L=U_(t*'2ci(n-2)

К к

Lktr+Cl

-Lbtr' О

.4
oiovchilarga xizmat qilish uchun maxsus yoiovchi binolari, platformalari va boshqa inshootlar quriladi.
Bulardan tashqari bekatlarda tez buziluvchari' yuklarni tashish xizmatlari va temir yo‘l xizmat bolinmalarining xo‘jaliklari: yo‘l, inshoot, aloqa, suv ta’minoti, yuk, kanalizatsiya, elektr ta’mi- noti, yoritish, avtomatika va telemexanika hamda ma’muriy-texnik binolar joylashadi.

Bekatning texnologik jarayoni deb, poyezdlar tarkibi va vagonlar bilan ishlash, ulami tarqatish, qayta tuzish, yig‘ish, manevr hamda mahalliy ishlami bajarish tartiblari bilan bog‘liq bo'lgan jarayonlami ilg‘or, ilmiy asoslangan uslublarda tashkil qilish tizimiga aytiladi.
Bekatning texnologik jarayonini tuzishda quyidagi tamoyil- larga rioya qilinishi kerak:

• 
  ilg‘or jarayonlarni o‘rganib umumlashtirish va texnologi- yaning barcha bo‘g‘inlariga ulash;
  
• 
  zamonaviy texnikani qoilash (avtomatika, teleboshqaruv, kompyuterlashtirish) va bekatdagi barcha jarayonlarni mexani­zatsiyalash;
  
• 
  bekatning barcha parklari va sexlarida uzviy davomiylikni saqlagan holda jarayonlarni uyg‘unlashtirish va parallel bajarish;
  
• 
  ish jarayonida parklarning o‘zaro hamkorligini ta’minlash va harakat jadvali bilan bog‘lash, ya’ni bekatning barcha bo‘ginlarida zaruriy texnologik jadallikni ta’minlash;
  
• 
  bekat ishining lokomotiv, vagon xo‘jaiigi texnologiyasi- ning hamkorligi va bir butunligini ta’minlash hamda bekat va korxona tortish yo‘llariga xizmat qilishni yagona texnologik jara- yon asosida tashkil qilish;
  
• 
  bekat texnologiyasini muntazam takomillashtirish, uning ishida tejamkorlikni ta’minlash va tannarxini kamaytirish;
  
• 
  ishlab chiqarish unumdoriigini oshirish va uning sharoit- larini yaxshi lash.
  

Saralash va uchastka bekatlarining texnologik jarayonlari av- val alohida park va sexlar uchun tuzilib, key in bekat uchun umu­miy tuziladL
Ikki tomonli saralash bekatlarida texnologik jarayon har bir saralash tizimi uchun alohida tuziladi.

4. 
   BOB.
   

AJRATISH PUNKTLARIDA YER POLOTNOSI VA YO‘LNING USTKI QURILISHINI LOYIHALASHNING TEXNIK ME’YORLARI

1. 
   Asosiy me’yoriy holatlar
   

Yo‘l tarmoqlari boigan ajratish punktlarini loyihalashda quri­iish me’yorlari va loyihalash qoidalari, temir yoilarda bekat hamda tugunlarni loyihalashga qo‘yiladigan talablarni belgilovchi texnik shartlar, ko‘rsatmalar va yo‘riqnomalardan foydalaniladi.
Sanoat korxonalarining ichki shoxobcha yoilarini loyihalashda sanoat transportini loyihalash tartib va qoidalariga rioya etiladi. Bekat va tugunlar ular joylashgan temir yoi darajasiga qarab tegishli me’yorlar bo‘yicha quyidagicha loyihalanadi.
10- yil foydalanish uchun — saralash vositalari (tortish yoilari, saralash bekatidagi saralash tepaligi), bekatlardagi yangi- dan qo‘yilayotgan qabul-jo‘natish yoilarining foydali uzunligi, yoiovchi binosi sigimi, depolarda stoylalar va yuk koiarish vosi- talarining gabarit oichamlari;
5- yil foydalanish uchun — bekatlarda saralash vositalari (sara­lash bekati bundan mustasno), stansiyalarda yoilar soni, tu- gunlarda kelish yoilarining yechimlari, yechiladigan ajratish punktlari soni, yer polotnosining kengligi, yoi ustki tuzilishi- ning turi, depoda stoylalar soni, ustaxona bmelari hajmi, aloqa turlari, aloqa kabel liniyalari va kanallar soni, elektr bekatlari asosiy jihozlarining quwati, eki pirovka (ta’minot) qurilmalari, suv ta’minoti va kanalizatsiya inshootlari, telefon, telegraf bekat­lari va aloqa apparat zallari sigimlari, turarjoy va maishiy-madaniy qurilishlar hajmi;

2. 
   yil foydalanish uchun — bekatlarda yuk maydonchalari, omborxona qurilmalari va boshqaiar.
   

Bekatlarda,- odatda, har xil xizmat sohasida 1- toifali tex- nologik qurilmalar va inshootlarni birlashtirish kerak.
Lokomotiv brigadalarining xizmat uchastkalari doirasidagi barcha temir yoilarda razyezdlar, quvib o‘tish punktlari, oraliq va uchastka bekatlarini imkon qadar bir turda loyihalash tavsiya” etiladi.

2. 
   Bekat yoilarini bo‘yIama profilda joylashtirish
   

Bekatlar, razyezdlar va quvib o‘tish punktlarini gorizontal tekislikda joylashtirish kerak. Gorizontal tekislikda joylashtirish poyezdlarni ikki tomonga ham qo‘zg‘alish imkoniyatini yengil- lashtiradi, vagonlarni manevr harakatlardagi turtkilarda yoki shamol ta’sirida yurib ketib qolish xavfini kamaytiradi. yer ishlar hajmini kamaytirish maqsadida ayrim holatlarda ajratish punkt­larini l,5%o qiyalikda, juda qiyin sharoitlarda esa 2,5%oboigan qiyalikdajoylashtirishga ruxsat etiladi.
Bo‘ylama va yarim bo‘ylama turdagi razyezdlar va quvib o‘tish punktlari, ayrim hollarda boshqarma ruxsati bilan shu turdagi oraliq bekatlarini ham bekat maydoni chegarasida 10%o boigan qiya­likda joylashtirishga ruxsat etiladi. Bunday qiyaliklarda lokomotiv- lami yoki vagonlarni poyezd tarkibidan ajratish hamda manevr ishlarini bajarish nazarda to'tilmaydi. 0‘ta qiyin topografik sharoit­larda ushbu qiyalikni 10%o dan oshirishga ham ruxsat etiladi.
Ajratish punktlari 2,5%o dan ortiq boigan qiyaliklarda joy- lashgan holatlarda poyezdning joydan qo‘zg‘alish shartlari hamda poyezdni lokomotivlaming qo‘shimcha tormozlari bilan tutib tu- rish shartlarini e’tiborga oiish lozim boiadi. Poyezdning joyidan qo‘zg‘a!ishiga imkon beradigan qiyalik quyidagicha tekshiriladi: .
bunda: F_K — lokomotivning joyidan qo‘zg‘alishdagi tortish kuchi,ts;