0Raqamli texnologiya fakulteti 2-kurs talabalariga 4-semestr uchun «Falsafa» fanidan yakuniy nazorat savollari

partiyalar va boshqalar) tartibga 
solishni amalga oshiradi; 
3. Ijtimoiy soha - bu jamiyat a'zosi 
sifatida insonning ko'payish sohasi. Bu 
bola tug'ilishi, odamlarning 
ijtimoiylashishi, dam olish va huquqiy 
imkoniyatlarning tiklanishi uchun 
sharoit yaratadi. Bu sog'liqni saqlash, 

---

ta'lim, xizmatlarni o'z ichiga oladi; 
4. Ma'naviy soha bu bilimlar, g'oyalar 
va badiiy qadriyatlarni ishlab chiqarish 
sohasi. Unga fan, falsafa, din, axloq, 
san'at kiradi. 
Barcha sohalar bir-biri bilan 
chambarchas bog'liq bo'lib, ularni faqat 
nazariyada alohida ko'rib chiqish 
mumkin, bu chinakam yaxlit 
jamiyatning alohida sohalarini, ularning 
umumiy tizimdagi 
 
rolini ajratish va o'rganishga yordam 
beradi. Bir-biri bilan munosabatlarga 
kirishib, odamlar turli xil ijtimoiy 
guruhlarni tashkil qiladilar. Ushbu 
guruhlarning kombinatsiyasi 
jamiyatning ijtimoiy tuzilishini 
shakllantiradi. Guruhlar turli 
mezonlarga ko'ra farqlanadi, masalan: 
1. Ijtimoiy sinf guruhlariga sinflar kiradi 
(masalan, zodagonlar, ruhoniylar, 
uchinchi mulk), sinflar (ishchilar sinfi, 
burjua sinfi), tabaqalar (yuqori malakali 
ishchilar va malakasiz ishchilar) va 
boshqalar. 2. ijtimoiy-etnik guruhlar - 
urug ', qabila, millat, millat; 
3. demografik guruhlar - yosh va jins 
guruhlari, mehnatga layoqatli va 

---

nogiron aholi va boshqalar. 
4. Kasbiy ta'lim guruhlari - aqliy va 
jismoniy mehnat xodimlari, kasbiy 
guruhlar 
 
 
128 
3 
1 
10 
Deduktiv xulosa chiqarish debnimaga aytiladi ? 
25-question the same 
129 
2 
1 
10 
Murakkab  va  murakkab  qisqartirilgan  sillogizmlar  deb  nimaga 
aytiladi. 
Bir-biri  bilan  o’zaro  bog’langan,  ikki  yoki  undan 
ortiq  oddiy  qat’iy  sillogizmlardan  tuzilgan  xulosa 
chiqarish  –  polisillogizm,  ya’ni  murakkab  sillogizm  deb 
ataladi.  Polisillogizmda  dastlabki  sillogizmning  xulosasi 
keyingisining  katta  yoki  kichik  asosi  bo’ladi.  Shunga 
ko’ra,  polisillogizmning  progressiv  va  regressiv  turlari 
farqlanadi. 
Progressiv  polisillogizmda  dastlabki  sillogizmning 
xulosasi keyingisining katta asosi o’rnida keladi. Masalan: 
Insonni kamolotga yetishtiruvchi narsalar foydalidir. 
Ilmni egallash – insonni kamolotga yetishtiradi. 
Ilmni egallash foydalidir. 
 
Hunar o’rganish – ilmni egallash demakdir. 
Demak, hunar o’rganish foydalidir. 
Regressiv  polisillogizmda  dastlabki  sillogizmning 
xulosasi keyingisining kichik asosi bo’lib keladi. Masalan: 
O’simliklar tirik mavjudotlardir. 
Daraxtlar o’simliklardir. 
Tirik mavjudotlar hujayradan tashkil topgan. 
Daraxtlar tirik mavjudotlardir. 
Demak, daraxtlar hujayradan tashkil topgan. 
Polisillogizm 
tarkibidagi 
birinchi, 
dastlabki 
sillogizm prosillogizm, qolganlari episillogizm deyiladi. 
Polisillogizmning  qisqartirilgan  ko’rinishi  –  sorit 
deb ataladi. 
Soritning tuzilishi quyidagicha: 
Hamma  A-B. 
Hamma  B-V. 
Hamma  V-G. 
Hamma  G-D. 
Hamma  A-D. 
Soritlar  ham  progressiv  yoki  regressiv  bo’ladi. 
Progressiv 
soritda 
prosillogizmning 
xulosasi 
– 
episillogizmlarning katta asosi tushirib qoldiriladi. 
Regressiv  soritda  prosillogizmning  xulosasi  – 
episillogizmlarning kichik asosi tushirib qoldiriladi. 
Sillogizmning  kichik  asosi  tushirib  qoldirilgan  sorit 

---

–  Arastu  soriti,  sillogizmning  katta  asosi  tushirib 
qoldirilgan sorit – Goklen soriti, deb ataladi. 
 
 
130 
2 
1 
5 
Miqdor  o‘zgarishlarning    sifat  o‘zgarishlariga  o‘zaro  o‘tish 
qonunini  izohlab bering ?