01 умичт ўқув қул

8.2.Presslash usuli
113 
ning har ikkala yarmi birikkan joyida pichoq o’rnatilgan. Bu pichoq mezgani 
kesib uni shnekli val bilan birga aylanishiga yo’l qo’ymaydi. 
Presslash qurilmalarida kunjarani qalinligini rostlab turuvchi mexanizm
pressda qo’shimcha bosim hosil qilishga yordam beradi. Zamonaviy presslash 
qurilmalarida konusli, diafragmali, granulyatsiyalaydigan matritsalar yor
kunjara qalinligi rostlab turiladi.
55-rasm. Zeyer kameraning kesimi. 
Presslash usuli bilan o’simlik moylari ishlab chiqarish texnikasi
an joyida pichoq o’rnatilgan. Bu pichoq mezgani 
Presslash qurilmalarida kunjarani qalinligini rostlab turuvchi mexanizmi bo’lib u 
pressda qo’shimcha bosim hosil qilishga yordam beradi. Zamonaviy presslash 
qurilmalarida konusli, diafragmali, granulyatsiyalaydigan matritsalar yordamida 
lari ishlab chiqarish texnikasi

---

114 
FP rusumli forpressning tuzilishi va ishlashi. 
Forpresslash-ekstraktsiyalash 
sxemada FP rusumli shnekli forpress (56-rasm) moyni dastlabki ajratishda keng 
qo’llaniladi. Pressning ta’minlagichi 1 vertikal o’qning pastki uchida mahkamlangan 
2 parraklar ko’rinishida bo’ladi. Ta‘minlagich orqali mezga uzluksiz holda pressga 
etkazib turiladi 
Shnekli val (3) sakkizta o’ramdan, 6 oraliq g’ildiraklardan va 5 konusli 
mexanizmidan tashkil topgan.
Zeyerli silindr (4) ikkita yarim silindrlardan tashkil topgan, uzunligi 1167,5 mm 
bo’lib, u to’rtta sektsiyadan iborat. Zeyerli yarim silindrlarning biriktirish joylariga 
pichoqlar o’rnatilgan, ular presslanayotgan kunjarani shnek bilan qushilib aylanib 
ketmasligini bartarab etadi.
Kunjara qalinligini rostlovchi 5 konusli mexanizm valga o’rnatilgan vtulkadan 
iborat bo’lib, bu vtulka sirpanuvchi podshipniklarga tayanib turadi. Konus shturval 
(rulda g’ildiragi) orqali harakatlanadi, konus va g’ildirak orasidagi tirqish kengligi 
o’zgaradi. Natijada pressdan chiqayotgan kunjara qalinligi ham o’zgaradi. 
Moy yig’gich (7) qiya devor va ichida to’r bo’lgan qabul qilish qutidan iborat.
Pressga tushgan mezga o’ramlar aylanishi natijasida harakatlanadi. Kunjara 
chiqishiga tomon shnek o’ramlarining qadami kichrayib, diametri kattalashib boradi, 
buning natijasida mezga siqilib undan moy ajralib chiqadi va qattiq strukturali 
kunjara hosil bo’ladi. Ajralib chiqqan moy zeyerli silindr kolosniklari tirqishidan 
o’tib moy yig’gichga tushadi. 
FP pressning texnik tavsifi: 
Unumdorligi, t/sut 
Paxta chigiti uchun................................................50-55 
Kungaboqar urug’i uchun......................................35-45 
Kunjaraning moyliligi, %......................................12-20 
Shnekli valning aylanish tezligi, min
-1
...................12-25 
Elektrodvigatel quvvati, kVt..................................8-20 
Gabarit o’lchamlari, mm

---

uzunligi .................................
kengligi ..................................
balandligi..................................
Og’irligi, kg......................................................
1-vertikal o’q, 2-parraklar, 3-shnekli val, 4
yig’gich, 8-moy chiqarish uchun patrubka.