0 ‘zbek isto n respublikasi oliy va q ‘rta m axsus t a ’lim vazirligi

In te rn et-su g 'u rta   b o zo rig a   k irish   voM idagi  to ‘s iq la r 2S2

Ichki:

T a sh q i:

K o m p a n iy a n in g  

q isq a  

m u d d a tli

 

stra teg iy a si, 

in n o v a tsio n  

riv o jla n ish

 

ta sh a b b u sisiz

Aholida  Internet  orqali  harid  qilish 

tajribasi yo'qligi

T izim   h arid   q ilish   va   so zla sh   u ch u n   b a h s

 

x a ra ja tla r  k attalagi

Mintaqalarda  intemetdan  foydalanish 

qiymati yuqoriligi

B u n d a y  

tizim la r n in g  

u n c h a lik  

k en g

 

ta rq a lm a g a n lig i 

p erso n a ln i 

o 'q itish

 

x a ra ja tla ri  k atta  b o 'Iish in i talab   q ilad i;

Elektron 

raqamli 

imzo 

haqida 

qonunchilik bazasining yo'qligi

K o m p a n iy a   ich id a  za r u r iy   in fr a tu zilm a

 

y o 'q lig i

Mehnat 

bozorida 

kompaniyaning 

intemet-sug'urta 

tizimini 

yaratishga 

qodir bo'lgan malakali kadrlar yo'qligi

M in ta q a v iy   b o 'lin m a la r   in n o v a tsiy a la rg a

 

q arsh ilig i;

S ifa tli  d astu riy  n ia h su lo t  lo y ih a la sh tirish

 

va  y a ra tish d a   q iy in ch ilik la r;

RF  Fuqarolik  kodeksiga  muvofiq  (940-modda).  polis  bilan  birgalikda 

guvohnoma konsulxonalarda viza berishda hisobga olinishi  lozim.  U  horijda sug'urta 

hizmatlari  olish  uchun  vetarli.  chunki  hujjat  sug'urta  shartnomasi  tuzilgan  ekanini 

tasdiqlavdi va sug'urta kompaniyasi  majburiyatlari bajarilishini kafolatlaydi.

Sug'urta  badali  to'lovi,  faksimile  imzosi  va  guvohnomadagi  muhr.  shuningdek, 

mijozning  imzosi  sug'urta  shartnomasi  shartlari  tan  olinganining  belgisi  hisoblanadi

Mualliflar jamoasi tomonidan tayyorlangan.

397

---

(xohishga  ko'ra  guvohnoma  kompaniya  oflsida  sug'urta  shartnomasi  to'liq  matniga 

almashtirilishi  mumkin).

Masalan,  chet elga chiqayotganlami  sug'urta qilish  bo'yicha «Renessans  Direct)) 

intemet-magazin kompaniya polislari umumiy sonining 40%ga yaqinini  sotadi.

Ayrim  kompaniyalar  internet  orqali  polislar  sotish  hajmining  katta  ekanligiga 

qaramay,  ushbu  bozor  segmentida  raqobat  yo‘q.  Buning  sababi  mavjud  kirish 

to'siqlari  hisoblanadi.  Bugungi  kunda  internet  orqali  savdoni  tashkil  qilishda  ushbu 

bozorga  kirish  uchun  ichki  va  tashqi  to'siqlami  ajratib  ko'rsatish  mumkin.  Ichki 

to‘siqlar  kompaniya  ichidagi  to‘siqlar  bilan  asoslanadi,  tashqi  to'siqlar  firmaga 

bog'liq emas (32.1-jadval).

Internet  bozoriga  kirish  to‘siqlarini  tahlil  qilish  shuni  ko'rsatadiki.  yirik 

kompaniyalar  ushbu  bozorga  qiyinchiliksiz  kirishi  mumkin,  lekin  intemet-sug‘urta 

yaratish  harajatlari  juda  uzoq  vaqt  davomida  o‘zini  qoplashi  mumkin.  Intcrnet- 

sug'urta  sohasida  tajriba  to'planishi  istalgan  kompaniya  uchun  sug'urta  bozoriga 

kirishni ancha yengillashtiradi.

Intemetda  ishlaydigan  va  elektron  savdo  ustunliklaridan  foydalanadigan 

sug'urta  qiluvchilar  yangi  avlodi  sug'urta  bozorida jiddiv  raqobat  yuzaga  keltiradi. 

Intemet-sug'urta  bozorlaming  geografik  doirasini  kuchli  qisqartiradi.  qimmatbaho 

ofislar ochish  zaruratini  vo'qqa  chiqaradi,  mehnat  resurslari  harajatlarini  qisqartiradi, 

investorlaming  sug'urtaga  qiziqishini  oshiradi,  sug'urtani  Rossiyaning  (yoki 

dunyoning)  barcha  mintaqalarida  har  qanday  kompaniya  uchun  ochiq  qilib  qo'yadi. 

Intemetning  nafaqat  yirik  shaharlarda,  balki  barcha  aholi  punktlarida  rivojlanishi. 

shuningdek,  elektron  tijorat  sohasida  qonunchilik  ishlab  chiqilishi  sug'urta  bozori 

strukturasini sezilarli  darajada o'zgartirishi mumkin.

398

---