Qadriyatlar
m u h im m asalalardan biri b o ‘lib, m a ’naviy
h a y o tn in g ta rk ib iy q ism id ir. M u sta q illik n in g m a ’nav iy
zam in in i q a ro r to p tirish d a diniy q ad riy atlar h am m a ’lum
ah am iy at kasb etadi. D iniy q ad riy atlar k o ‘plab m illatlar,
elatlar, xalqlarga taallu q li b o ‘lgan, ularn i g‘oyaviy jih a td a n
birlashtiruvchi turli diniy talablar, g ‘oyalar, rivoyatlar, a m a
liy m aro sim lar, b a y ram lar m ajm u asid an ib o ratd ir. Islom
din i y er yuzidagi 120 ga yaqin d av latd a tarqalgan.
D in iy m a d an iy at z am irid a S h arq xalqlari k alo m i, y a ’ni
e ’tiq o d ilm i va Q u r’o n i karim , h ad isi sh arif, fiq h , y a ’ni
ib o d a t, h u q u q , a x lo q , ta rix , d u n y o v iy b ilim la r tu ra d i.
D e m ak , d in iy q a d riy a tla r, iy m o n , e ’tiq o d kabi q o id a la r
m a ’n av iy m a d a n iy a tn in g m u h im ta rk ib iy e le m e n tid ir.
D in iy axloq m e ’yo rlari n eg izid a m illiy va u m u m in so n iy
axloq q o id a la ri m ujassam b o ‘lib, m a ’lum tarixiy dav rd a
shu d av r talab i asosida say q allan ib b o ra d i. S h u n d a y e k an ,
iy m o n , e ’tiq o d birovga yaxshilik q ilish , b ilim o lish , h a lo l
lik, in so n iy lik kabi q a d riy a tla r aso sid a tash k il to p a d i.
M illiy q a d riy a tla r a lo h id a o lin g an xalq, m illa t va e la t-
la rn in g o ‘z tarix iy ta ra q q iy o ti d a v o m id a y aratg an b a rc h a
m o d d iy va m a ’naviy b o y lik lari, u rf-o d a tla ri, m a ro sim la ri,
b a y ra m lari va m illa tn in g o ‘zligini b elg ilay d ig an b o sh q a
o ‘ziga xos to m o n la ri yig‘in d isid a n ib o ra td ir. Bu o ‘ziga
xo slik m o d d iy , m a ’n aviy, ijtim o iy h a y o t, o ila tu rm u sh
ta rz id a n am o y o n b o ‘ladi. B u n d an ta sh q a ri, xalq am aliy
s a n ’a ti, x alq o ‘y in la r i, r a s m - r u s u m la r i, u r f - o d a t l a r i,
m a ro sim la ri h am m illiy q a d riy a tla r d o irasiga kiradi.
B u lard an b o sh q a y a n a q u y id ag i q a d riy a tla rn i m illiy
q a d riy a tla r sifatid a belgilash m u m k in : tab iiy q a d riy a tla r
(y er-su v , hav o , y e r usti va o sti b o y lik lari); ijtim o iy q a d ri
y a tla r (o ila , m illa t, s in f va h .k .); m o d d iy q a d riy a tla r;
m a ’naviy q a d riy a tla r; u m u m in so n iy
г>;ьу;у______
q a d riy a tla r; shaxsiy q a d riy a tla r.
A lisher Navoiy
2 — M a ’n a v iy a t a s o s la ri
17
nomidagi
O ’z b e k i s t n n M K .
« M a ’naviyat asoslari» fan i b o sh q a
Download Do'stlaringiz bilan baham: |