0 ‘zb e k ist o n r espu b lik a si ol1y va o rta m axsus ta’l im vazirligi


bet103/148
Sana03.01.2022
Hajmi
#314783
1   ...   99   100   101   102   103   104   105   106   ...   148
Bog'liq
Маънавият асослари.Носирхужаев

S a v o l
:  A.  C h o ‘lp o n n in g   m a ’rifatparvarlik  g ‘oyalari 
n im a la rd a n   iborat  edi?
J a v o b :   A b d u lh a m id   C h o ‘lp o n .  C h o N p o n   —  lo n g  
yulduzi  m a ’nosini  bildiradi.  Bu  A b d u lh a m id   S ula y m o n  
o ‘g i i n i n g   adab iy   taxallusidir.  C h o N p o n   1897-yilda  A n di- 
j o n d a   t u g ‘ildi.  M a k ta b   —  m a d r a s a ,  s o ‘ng  r u s - t u z e m  
m a k ta b id a   o ‘qidi.  1 9 1 4 -y ild an  « A ndijon» ,  « Q a lan d a r» , 
« M ir z a q a la n d a r » ,  « C h o ‘lp o n »   ta x a llu s la ri  b ila n   v a q tli 
m a tb u o td a   m aq o la  va  hikoyalari  c h iq a   boshladi.
1917-yildan  davrning  shiddatli  voqealari  C h o ‘lp on ni 
o ‘z  b a g ‘riga  oladi.  F itrat  «H urriyat»  gazetasi  bilan  aloqa 
b o g ‘laydi.  Z ak iy   Validiy  b ilan   B osh q ird isto n d a,  1920-yil- 
d a   B u x o ro   j u m h u r i y a t   m a t b u o t   o r g a n l a r i d a   is h la y d i. 
S o ‘ngra  0 ‘zbekiston   X alq  K om issarlari  Soveti  to m o n id a n  
Moskvaga  yuboriladi  va  ta ijim o n   b o ‘lib  faoliyat  k o ‘rsatadi. 
Shu  yillari  «U yg‘onish»  (1922),  «Buloq»  (1924),  «Tong 
sirlari»  n o m i  bilan  s h e ’riy  kitoblari  bosildi.  «Xalil  farang», 
« C h o ‘lpo n  sevgisi»,  « C h o ‘rining  isyoni»,  « M u s h tu m z o ‘r», 
« 0 ‘rtoq  Q arshiboyev»,  « H u ju m » ,  «Y orqinoy»  (1926)  kabi 
d ra m a lari  k e tm a -k e t  sah n a g a   q o ‘yildi,  a yrim lari  bosilib 
ch iqdi.  N avoiy,  Fuzuliy,  Tag or,  F u rq a t,  H.  Jovid  h a q id a  
m aqolalari  e ’lo n   qilindi.
1927-yildan  m a tb u o td a   C h o ‘lponga  qarshi  hu ju m   bosh- 
landi.  0 ‘sha  yili  oktabrda  b o ‘lib  o ‘tgan  0 ‘zbekiston  m adani- 
yat  xodim larining  2-qurultoyida  C h o ‘lpon  majlisdan  hay- 
dab  chiqarildi.  Keyingi  o ‘n  yil  xorliklar,  zorliklar,  ta hq ir- 
u  iztiroblar bilan  kechdi.  U  og‘ir vaziyatda  «Soz» t o ‘plamini 
nashr  ettirib  (1935),  zam onasozlik  qilishga  m ajbu r  b o ‘ldi, 
oldingi  fikrlaridan  qaytganini  e ’lon  qildi.  S h un d a y   ta n g -u  
to r   sh aroitd a  «K echa  va  kunduz»  ro m a n in i  yozib,  c h o p  
ettirdi  (1936),  Shekspirning  «H am let»,  K.  G o tsin in g   «M a- 
likai T urandot»,  Pushkin,  G orkiyning asarlarini  o ‘zbekchaga 
katta  m a h o ra t  bilan  taijim a  qildi.
C h o ‘lpo n  a d a b iy o tn in g  ju d a   k o ‘p  tu r   va ja n rla rid a   ijod 
etgan   b o ‘lsa-d a,  k o ‘p ro q   s h o ir  sifatida  s h u h ra t  topd i.  U 
XX  asr  o ‘zbek  a d ab iy o tin in g   zabardast  vakilidir.  U n in g  
20-yillarda  t o ‘p la m la rd a   bosilib  c h iq q a n   va b u g u n   m a ’lum  
b o ‘lgan  s h e ’rlari  u  q a d a r  k o ‘p  em as.  L ekin  u la r  o ‘zbek
187


ziyolilariga  c h a q m o q d e k   t a ’sir  qilgan  va  b u tu n   a d ab iy o t- 
ni  o ‘z  izm iga  olgan  edi.  C h o ‘lp o n   1937-yilda  q a m o q q a  
olinib,  1938-yilda  qatl  etildi.

Download

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   99   100   101   102   103   104   105   106   ...   148




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish