✿°•┈┈┈••ৡ❀ৡ•┈┈┈•°✿ Зулҳижжанинг ўн куни. ✿°•┈┈┈••ৡ❀ৡ•┈┈┈•°✿

4. Бу кунларда арафа куни бор 
Арафа – зулҳижжанинг тўққизинчи куни. У 
“ҳажжул акбар”, гуноҳлар кечириладиган ва 
дўзахдан озод этиладиган кун. Агар зулҳижжанинг 

---

7 
ўн кунида арафа кунидан бошқа фазилат 
бўлмаганида ҳам, шунинг ўзи фазилатли кунлар 
саналишига кифоя қилган бўлур эди. 
5. Бу кунларда наҳр (қурбонлик) куни бор 
Баъзи уламоларнинг наздида наҳр куни 
йилнинг 
энг 
афзал 
кунидир. 
Расулуллоҳ 
саллаллоҳу алайҳи ва саллам айтадилар: “Аллоҳ 
наздидаги энг афзал кун наҳр куни, сўнгра қар 
кунидир” (Абу Довуд ва Насоий ривояти. Ҳадисни 
Албоний саҳиҳ деган). Наҳр куни зулҳижжанинг 
ўнинчи куни, қар куни эса зулҳижжанинг ўн 
биринчи куни. Бу кунда ҳожилар Минода 
жойлашганлари учун қар (яъни ўрнашиш, 
жойлашиш) куни дейилган. 
6. Бу кунларда энг улуғ ибодатларнинг 
жамланиши 
Аллома Ибн Ҳажар “Фатҳ ал-Борий”да 
шундай дейди: “Афтидан, зулҳижжанинг ўн куни 
бошқа кунлардан ажралиб туришидаги сабаб унда 
асосий ва улуғ ибодатларнинг жамлангани бўлса 

---

8 
керак. Бу улуғ ибодатлар намоз, рўза, садақа ва 
ҳаждан иборат бўлиб, бошқа кунларда бундай 
имтиёзлар мавжуд эмас”. 
Зулҳижжа ойининг аввалги ўн кунидаги 
амалнинг фазилати 
Имом Бухорий Ибн Аббос разияллоҳу 
анҳумодан ривоят қилган ҳадисда Расулуллоҳ 
саллаллоҳу алайҳи ва саллам шундай дейдилар: 
“Бу кунлар (яъни зулҳижжанинг аввалги ўн куни)да 
бажарилган 
солиҳ 
амалларчалик 
Аллоҳга 
суюклироқ бўлган амаллар йўқ”. (Саҳобалар) 
дедилар: “Эй Расулуллоҳ, Аллоҳ йўлида жиҳод 
қилиш ҳам (зулҳижжанинг аввалги ўн кунида 
қилинган амалларга тенг келмайди)ми?”. “Аллоҳ 
йўлида жиҳод қилиш ҳам (зулҳижжанинг аввалги 
ўн кунида қилинган амалларга тенг келмайди)” – 
дедилар Расулуллоҳ саллаллоҳу алайҳи ва саллам, 
– фақат мол ва жони билан жиҳодга чиқиб, бунинг 
ҳеч қайси билан уйига қайтмаган (яъни жанг 
майдонида 
шаҳид 
бўлган) киши 
бундан 
мустаснодир” (Бухорий ривояти, 2/457). 

---

9 
Юқоридаги ва бошқа ҳадислардан маълум 
бўладики, зулҳижжа ойининг аввалги ўн куни 
йилнинг бошқа кунларидан, ҳаттоки рамазон 
ойининг охирги ўн кунлигидан ҳам афзал экан. 
Бироқ рамазон ойининг охирги ўн кечаси 
зулҳижжа ойининг аввалги ўн кундузидан афзал. 
Чунки бу кечаларда минг ойдан афзал бўлган қадр 
кечаси яширинган (Ибн Касир тафсирига қаранг, 
5/412). 
Шунинг учун, мусулмон киши зулҳижжа 
ойининг аввалги ўн кунини Аллоҳга чинакам тавба 
билан бошлаши ва солиҳ амалларни кўп адо 
этишга интилиши лозим. Хусусан, бу даврда 
қуйидаги амалларга эътибор қаратиши мақсадга 
мувофиқдир: