Ў збекистон республикаси соғЛИҚни сақлаш вазирлиги тошкент фармацевтика институти

Oziqli muhitlarni tayyorlash.
Asosiy muhitlar. Triptik gidrolizat pastasi ma’lum hajmdagi distillangan suvda eritiladi, rN o’rnatiladi, tegishli idishlarga quyilib, og’zi paxta-dokali probkalar bilan berkitiladi va avtoklavda sterillanadi. Oziqli agar kukuni ma’lum hajmdagi suvga solinadi va 10—15 min davomida qaynatiladi, so’ngra oziqli Petri kosachalariga yoki probirkalarga quyiladi. Qiyalantirilgan oziqli agar tayyorlash uchun, ichiga agar quyilgan probirkalar stol ustida qiyshaytirilgan holda qotiriladi.
Qonli, zardobli va assitik muhitlar. Eritilgan va 45—50°G gacha sovutilgan oziqli agarga steril sharoitda 5—10% fibrinsizlantirilgan qon yoki shu miqdorda qon zardobi, yoki 25% li assit suyuqlik ko’shiladi, yaxshilab aralashtiriladi va tezda Petri kosachasiga, probirka yoki boshqa laboratoriya idishiga quyiladi. Suyuq muhit tayyorlash uchun oziqli bulonga yuqorida ko’rsatilgan mikdorda zardob yoki assit suyuqlik qo’shiladi.
Uglevodli muhitlar. Oziqli agar yoki bulonga 0,5—1% di glyukoza yoki boshqa uglevod qo’shiladi. Oquvchan bug’ yoki 0,5 atm bosimida bug’ bilan sterillanadi.
Elektiv oziqli muhitlar. 1% peptonli suv, rN 8,0. Vabo vibrioni uchun elektiv muhit bo’lib, boshqa mikroblarga nisbatan juda tez ko’payadi. Muhitning ishqoriy reaksiyasi, vabo vibrionining o’sishiga to’sqinlik qilmayidi, lekin boshqa mikroorganizmlarning o’sishini sekinlashtiradi.
Ishqoriy agar (IA). Qattiq muhit: oziqli agar, rN 7,8. Oldingi muhitga o’xshash, vabo vibrioniga elektiv hisoblanadi.
Myuller muhiti. Tif-paratif bakteriyalar uchun elektiv hisoblanadi, chunki ular ichak tayoqchasiga nisbatan tetrationat natriyga (bu birikma oziqli bulonga Lyugol eritmasi va natriy giposulfit qo’shilganda hosil bo’ladi) deyarli chidamli.
Tuxum sarig’ining tuzli a r a r i (TSTA). Muhitning tarkibida natriy xlorid yuqori konsentrasiyada (8—10%) bo’ladi. Bu esa, stafilokokkning o’sishi uchun to’sqinlik qilmay, balki muhitni shu mikrob uchun elektiv holatga keltiradi. Muhit lesitovitellaza hosil qiladigan stafilokokklarni shunday ferment ajratmaydigan stafilokokklardan farq qilishga yordam beradi. Shu muhitda lesitovitellaza musbat mikrob koloniyalari atrofida sadaf rangli halqa hosil bo’ladi (ferment tovuq tuxumi sarig’idagi lesitini parchalaydi, shuning uchun eritilgan va 45°S gacha sovitilgan oziqli, tuzli agarga tuxim sarig’i qo’shiladi).