Ў збекистон Республикаси Олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги

Олинган маълумотлар асосида бурғилаш қувурларининг мустаҳкамлиги бўйича хулоса ёзилади.

6-амалий машғулот. Роторли ва турбинали бурғилаш усулларида қувурлар бирикмасини мустаҳкамликка ҳисоблаш.

6.1. Статик мустаҳкамликка ҳисоблаш.

Статик мустаҳкамликка ҳисоблаш чўзилиш ва уринма кучланишларнинг биргаликдаги таъсирини эътиборга олиб амалга оширилади.

1. В 127х9-Д маркали қувурлардан ташкил топган биринчи (пастки) секциянинг узунлигини 2200 м деб қабул қиламиз. Бу секциянинг оғирлиги Q_б.қ=2200·293=644600Н=0,645 МН.

бу ерда: ρ₀ – бурғида босимнинг пасайиши, МПа; F_и – қувурнинг ички муҳити кесим юзаси, см²; F_қ – қувур танасининг кесим юзаси, см²; k – бурғилаш эритмасининг ҳаракатига қаршилик қилувчи ишқаланиш ва инерция кучларининг таъсирини ҳисобга олувчи коэффициент.

(7) – ифодага қуйидаги сонли қийматларни қўямиз: Q_б.қ=0,645 МН; ρ₀=7 МПа; Q_обқ=0,16 МН; F_и=93,3 см² (24-жадвал) [1]; ρ_б.э=1,2 г/см³; ρ_м=7,85 г/см³; Fқ=33,4 см² (24-жадвал) [1]; k=1,15. Натижада қуйидагига эга бўламиз:
.

2. Берилган секция учун уринма кучланишларни қуйидаги формула бўйича (Н/см² да) аниқлаймиз:

,

бу ерда: W_бур – бурғилаш бирикмасининг айланишидаги қаршилик моменти, см³, ; М_бур – бурғилаш бирикмасига узатиладиган буровчи момент, Н·см.

,

N_а – бурғилаш бирикмасининг айланишига сарфланадиган қувват, кВт.

,

L – бирикма (колонна) нинг узунлиги, м; - бурғилаш қувурларининг ташқи диаметри, м; n_б – бурғининг айланиш частотаси, рад/с; D_б – бурғи диаметри, м; ρ_б.э – бурғилаш эритмасининг зичлиги, г/см³.

кВт.

N_б – бурғининг айланишига сарфданадиган қуввати, кВт

,

С – жинсларнинг қаттиқлик коэффициенти (юмшоқ жинслар учун С=7,8; ўртача қаттиқликдаги жинслар учун С=6,95; қаттиқ жинслар учун С=5,56); D_б-бурғи диаметри, мм; Р_б-бурғини юкланиши, МН.

Бурғилаш бирикмасининг айланиши учун буровчи моментнинг қиймати.

Н·см.

Уринма кучланиш

τ=37125,8/183,87=2017,87 Н/см2=20,18 МПа.

3. Мустаҳкамлик заҳираси коэффициентини нормал ва уринма кучланишларнинг биргаликдаги таъсирини ҳисобга олиб қуйидаги формула бўйича ҳисоблаш мумкин:

ёки тахминан

Вертикал қудуқларнинг бурғилаш учун нормал шароитларда n=1,4 қийинлашган бурғилаш шароитларда эса n=1,45 бўлиши керак.

яъни етарлича (>1,45).

Иккинчи секцияни 3200 м узунликда К мустаҳкамлик гуруҳидаги пўлатдан тайёрланган қувурлардан танлаймиз. Ҳисоблашни олдингига ҳолда бажарамиз.

Қувурларни оғирлиги 3200·293=937600 H=0,938 МН.


.
.
Н·см.
Н/см²=25,89 МПа.
, яъни етарлича.

Шундай қилиб, иккинчи секциянинг узунлиги

Учинчи секцияни Е мустаҳкамлик гуруҳидаги қувурлардан тузамиз. Бу қувурлар учун мумкин бўлган тушириш чуқурлигини қудуқ чуқурлигига, яъни 3500 м га тенг деб қабул қиламиз.

Қувурларни оғирлиги: 3500·293=1025500 Н=1,026 МН.


.
.
Н·см.
Н/см²=27,77 МПа.
, яъни етарлича.

Учинчи секциянинг узунлиги

Эслатмалар:
1. Иш кўрсаткичлари яхши бўлиши учун бурғилаш бирикмаси бир-биридан девор қалинлиги ёки мустаҳкамлик гуруҳи билан фарқланадиган бир хил диаметрли қувурларнинг энг кам сонли (учтагача) секциясидан ташкил топган бўлиши керак.
2. Аралаш усуллар (роторли ва турбинали) қўлланганда ҳисоблашларни роторли бурғилашда қувурлар бирикмасининг энг оғир иш шароитларини эътиборга олиб бажариш керак.
3. Қудуқ тубини ҳаво билан тозалашда ҳам бурғилаш қувурларини юқоридагидек ҳисобланади. Фақат бунда миқдор 1 га тенг деб олинади.
Ҳисоблашлар натижаларини қуйидаги жадвалда келтирамиз:
3-жадвал