Қуйидаги вазиятларни таҳлил қилинг ва қўйилган саволларга жавоб беринг
Навоий шаҳридаги корхоналардан бири СИФ етказиб бериш шартларида (Тошкентдан) Кореядан компьютерлар сотиб олди. Бу базсига мувофиқ, контрактни бажариш бўйича тарафларнинг мажбуриятлари қандай? Қуйидаги нуқтаи назарлардан корхонанинг хатоси нималардан иборат:
базисни қўллаш мос келмаслиги;
транспортировкага кетадиган харажатларнинг ортиқчалиги;
мазкур контрактни бажаришда юзага келган қўшимча валюта сарфлари;
Сизнинг фикрингизча, етказиб беришнинг қайси тўғри базиси қўлланилиши керак эди?
Тошкентдаги корхоналарда бири Гамбург шаҳридан тахминан 150 км узоқда жойлашган немис корхонасига 35 т сим сотди, бунда у сотилган маҳсулотнинг ҳаммасини етказиб бериш мўлжалланган пунктгача автотранспортда ташиб бериш мажбуриятини олди.
Товар етказиб беришни ташкил қилиш нуқтаи назаридан Воронеж фирмасининг хатоси нимада эканлигини кўрсатинг? қуйидагиларга жавоб беринг:
сизнинг фикрингизча, ушбу ҳолатда етказиб бериш базиси қандай бўлиши керак?
сиз транспортировка қилишнинг қандай маршрутини танлаган бўлардингиз?
қандай транспорт тури (турлари)дан фойдалангиз бўлардингиз?
Андижондагидаги корхоналардан бири аёллар велосипедининг унчалик катта бўлмагн партиясини АҚШга сотди, бунда у авиа юк ташувчига Тошкент аэропортидан Нью-Йорк аэропортигача бўлган транспортировка нархини тўлаган ҳолда, «Тошкент аэропортидан юк ташувчидан эркин ҳолда» етказиб бериш базасида авиатранспорт билан етказиб бериш шартини олди.
Ушбу етказиб беришни амалга ошириш бўйича корхонанинг мажбуриятлари қандай? Унинг ҳаракатларидаги хато нималардан иборат?
4. Немис фирмаси ва Ўзбекистонлик харидор ўртасида EXW шартида Берлиндан (Марказий ёғ омбори) Ўзбекистонга соя ёғи етказиб бериш бўйича контракт тузилди. Контрактда келишилган транспорт шартлари шуни назарда тутган эдики, харидор сотувчига етказиб бериш бошланишидан олдин 14 кундан кеч бўлмаган муддат ичида факс бўйича юьорадиган йўриқномага мувофиқ амалга оширилади. Бундан ташқари, товар харидор берадишган тоза цистерналарга юкланади. Товар келишилган муддатда жўнатишга тайёр қилиб қўйилди. Лекин, харидорнинг айби билан ташишга яроқли цистерналарнинг йўқлиги туфайли етказиб бериш амалга оширилмай қолди.
Бу вазиятда тавакклалар ва харажатларнинг вақтидан олдин сотувчидан харидорга ўтишига асос борми?
Ўзбекистонлик сотувчи Тошкентдан Роттердамга CIF шартларида акрредитив очилган санадан бошлаб 6 ой давомида товар етказиб бериши керак эди. Сотувчининг аккредитив очиш ҳақидаги илтимосига жавобан харидор энди товарга эҳтиёж сезмаётганлигини билдириб. Рад жавобини берид. Ўзбекистонлик сотувчи харидордан товарни юклаш портига транспортировка қилишга, унинг жўнатиш портида сақланганлигига ва қўлдан чиқарилган фойда шаклидаги зарарларни қоплашни тўлашни талаб қилди.
Сотувчи ҳақиқатда қайси сарфларни ва қандай ассоларда тўлашни талаб қилишга ҳақли?
DDU шартларида Милан (Новаи станцияси – Инкотермс 1990)дан ускуналар етказиб берилишига контракт тузилаётганда харидор бу контракт шартларига товар дастлабки юк ташувчига берилган пайтдан бошлаб товарга бўлган мулк ҳуқуқи сотувчидан харидорга ўтиши лозимлиги ҳақидаги қоидани киритишни талаб қилиб туриб олди.
Харидорнинг талаби қонунийми? Ушбу вазиятни ҳал қилишнинг эҳтимол тутилган яна қандай вариантлари бор?
Ўзбекистон корхона Асака шаҳридан Триполи портига FOB Новороссийск базис шартларида ролл-онғрол-оф типидаги кемаларда автомобиль етказиб беради.
Товарни транспортировка қилишнинг ўзига хослигини ҳисобга олган ҳолда етказиб бериш базисини танлашдаги хатолик нимадан иборат?
Бир вақтнинг ўзида 50 минг тонна рудани Мармагоа (Ҳиндистон) портидан Осада (Япония) портига етказиб беришда контрактнинг CIF базис шартлари қўлланилади. Мазкур ҳолда контракт транспорт шартларининг хусусиятлари қандай?
Лондондан Тошкентга етказиб беришнинг «CPT олувчининг омбори» базисида электр асбоблар етказиб беришга контракт тузилган.
Бу контракт бўйича юк қайси транспорт воситаси билан етказилиб берилиши мумкин? қарор қабул қилишда сиз қандай мезонларга асосландингиз?
Товарнинг тасодифан нобуд бўлиши ёки унга зарар етиши таваккали қайси пайтда сотувчидан харидорга ўтади?
Ўзбекистондаги ишлаб чиқариш корхоналари Новороссийск портидан Солоники портига (Греция) металл трубалар етказиб беради. Етказиб беришнинг базис шартлари «ФОБ тахланган ҳолда, Новороссийск» қилиб белгиланган?
Транспорт операциялари бўйича сотувчи ва харидор ўртасидаги таваккаллар ва харажатлар тақсимланишининг ўзига хослиги нималардан иборат?
Контрактнинг транспорт шартлари қандай ифодаланиши керак?
Контрактнинг транспорт шартлари шартноманинг Новороссийск пунктидан Солоники пунктигача ташиш шартлари қоидаларига мувофиқлаштирилиши керакми. Агар шундай бўлса, қайси пунктлар бўйича?