Ў збекистон р еспубликаси о лий ва ўрта махсус таълим вазирлиги том он и д ан олий ўқув ю ртлари

юқмаслиги сабабли, уни ишлатиш соҳаси анча чекланган. Креозот 
мойидан шпалларни мойлашда фойдаланилади. Бу мой ишлатиш- 
дан олдин 5 0 — 60°С гача иситилади.
Антрацен мойи 
ҳам тошкўмир қатрон мойини юқори ҳароратда 
(270—420°С ) фракцион ҳайдаш йўли билан олинади. У тўқ кўкимтир 
рангдаги суюқлик бўлиб, жуда ўткир ҳидли антисептик моддадир.
Сланец мойи 
— ёнувчи сланецларни ҳайдаганда ажралиб чиқа- 
диган, тўқ жигарранг, ўткир ҳидли суюқлик. У муҳофаза қилина- 
диган ёғоч сиртига пуркагичлар воситасида сепилади. Сланец мойи 
одам организми учун заҳарли. Ш у сабабли, антисептиклар билан 
ишлайдиган ишчилар хавф сизлик техникасига риоя этишлари ке­
рак. Айрим ёғоч конструкцияларнинг ер остидаги қисмини муҳо- 
фаза қилишда, ш унингдек, вақти-вақти билан намланиб туради­
ган ёғоч қисмларининг чидамлилигини оширишда антисептик па- 
сталар суртиш усули кўп қўлланилади. Пасталар ишлатиладиган 
боғловчи моддалар турига кўра битумли, силикатли, гилтупроқли 
ва экстрактли турларга бўлинади.
Битумли пасталар 
таркиби (% да) асосан антисептикловчи фтор- 
ли натрий (3 0 — 5 0 ), торф кукуни (5 —7 5 ), маркаси 
III 
ёки 
IV 
бўлган 
нефт битуми 30 гача) ва кўк рангли нефт мойи (3 0 гача) қориш- 
масидан ташкил топган. Битумли пастани тайёрлаш учун 160— 180°С
110

---

гача битум эритмасига кўк нефт мойи, кейин фторли натрий би­
лан торф кукуни қўшиб аста-секин қориштирилади. Битумли пас­
та ёғоч сиртига совуқ ҳолатда суртилади.
Силикат паста 
кремний фторли натрий ёки сувда эритилган 
креозот мойини қотирувчи сую қ шиша билан қориштириб тайёр­