Ў збекистон р еспубликаси о лий ва ўрта махсус таълим вазирлиги том он и д ан олий ўқув ю ртлари

нинг уч қисмида тана икки катта шохга ажралган бўлса, у икки 
ўзакдан ташкил топади. Бундай тана одатда юмалоқ эм ас, балки 
тухум шаклида бўлиб, ундан тилинган ёғоч сифатсиз бўлади.
Кўзлар 
ёғочнинг, хусусан, дурадгорлик ишлари учун мўлжал- 
ланган тахталарнинг жиддий камчиликларидан биридир. Улар ёғоч 
сифатини пасайтиради, ускуналарда ишлашни қийинлаштиради 
ва ёғочнинг механик хоссаларига ёмон таъсир кўрсатади. Танадан 
чиққан бутоқнинг асоси деб аталувчи бундай кўзлар дарахтнинг 
бир бутунлигига путур етказади, ундаги толалар йўналишини ўзгар- 
тиради. Аммо, улар пиш иқўрнашган бўлса, иккинчи даражали ки­
чик конструкциялар сифатида ишлатса бўлади. Ёғочнинг пишиқ- 
лик даражаси ундаги кўзлар миқдори ва жойланиши билан аниқ- 
ланади. Чўзилишга ёки эгилишга ишлайдиган ёғоч конструкция- 
ларда кўзлар бўлиши хавфлидир.
Дарахт бутоқларининг катта-кичиклигига қараб, ёғочдаги кўзлар 
асосан қуйидаги икки гуруҳга бўлинади: тўла етилган ва етилмай 
қуриб қолган кўзлар. Биринчи гуруҳга кирувчи бутоқ асоси соғлом 
ва ўта қатгиқ бўлади. Соғлом кўзда ҳеч қандай чириш аломатлари 
бўлмайди, ранги жиҳатидан ўзининг бироз тўк,лиги билан ёғоч 
рангидан ажралиб туради ( 4 . 19-расм , а ) . Бу эса кўзнинг юпқа қат- 
ламли ва ўзига хос йиллик ҳалқалардан ташкил топганлигини 
билдиради. Тўла етилган бутоқли ходадан юпқа тахталар тилинса 
ҳам ундаги соғлом кўзлар тушиб кетмайди, чунки кўздаги йиллик 
қатламлар билан тана қатламлари жуда пиш иқ боғланган бўлади. 
Ўта қаттиқ кўзлар ( 4 . 19-расм , б) \а м соғлом ёғочликка эга, аммо 
рангининг жуда тўқлиги упи яққол ажратиб туради. Бундай кўзлар 
ёғоч смолага тўла тўйинган ва таркибида ҳар хил моддалар кўп