Ў збекистон р еспубликаси о лий ва ўрта махсус таълим вазирлиги том он и д ан олий ўқув ю ртлари

поливинилацетатли. Бундай таркибда тайёрланган қоришмалар плас­
тик бўлади ва қуйма ёки махсус тебраткич машиналар воситасида
466

---

ётқизилиб, текис, бир рангда ва турли майда ёки йирик чуқурча- 
лардан холи бўлиши керак.
Поливинилацетатли (П ВА) қоришма одатда юқори нам, зарб 
таъсирида бўладиган ва темир ғиддиракли машина ёки аравачалар 
юрадиган полларда ишлатилмайди. Чунки, ПВА қотгандан кейин 
\ам унинг пластиклиги сак^аниб туради. Унга сув ёки нам таъсир 
этганда мустаҳкамлиги камаяди. ПВА бўтқаси чоксиз поллар ётқи- 
зишда бир қатламли ёки икки қатламли бўлиши мумкин. Бир қат- 
ламли ПВА бўтқа, сифатли қилиб текисланган асосга 2 —2,5 мм 
қалинликда ётқизилади. Агар пол асоси қониқарсиз бўлса 3—4 мм 
қалинликда қилиб икки қатлам ётқизилади. ПВА бўтқаси асосан 
боғловчи кукун тўлдиргич, ранг берувчи ва сув қоришмасидан таш­
кил топган.
ПВА бўтқаси ашёсининг таркибини фоиз ҳисобида тахминан 
қуйидаги миқдорда олиш мумкин: қуйи қатлам учун ПВА суви —
36 %, кукун тўлдиргич — 54 %, пигментлар — 6 
%
ва сув — 5 %; 
юқори юза қатлам учун ПВА суви — 56 %, кукун тўлдиргич — 30 %, 
пигментлар — 4 % ва сув 10 %гача микдорда олинади. Бўтқанинг 
сувга чидамлилигини ошириш учун уни бир соат давомида 50°С 
иссикушкдаги формалин ва хлорид кислотаси билан ишлаш зарур. 
ПВА бўтқаси билан ётқизипган пол лок билан бўялса, унинг чи­
дамлилиги ортади.
Чоксиз поллар 
ётқизишда ишлатиладиган полимерцемент 
қоришмалар ПВА ёки дивинилстирол каучук суви, портландце­
мент, кум, мармар ёки гранит майдаси ва минерал пигментларни 
қориштириб олинади. Полимерцемент поллар ишлатилишига кўра