Ў збекистон р еспубликаси о лий ва ўрта махсус таълим вазирлиги том он и д ан олий ўқув ю ртлари

— ўзаро туташ автомобил йўлларини қуришда тўлдиргич сифа­
тида шағал-қум аралашмаси ёки табиий чақиқ тош ишлатилиши 
керак. Йўлнинг чекка қисмини қуришда ишлатиладиган бундай 
ашёлар асфальт-бетон қатламининг сурилишга бўлган мустаҳкам- 
лигини оширади;
— тупроқцан ишланган кўтарма йўлнинг юзасини қиш вақтида 
сакдовчи қатлам билан қопламаса ҳам бўлади. Агар қум таркибида 
чанг ва тупроқ микдори 5— 15 % бўлса, сақловчи қопламани уму- 
ман ишлатмаса ҳам бўлади;
— йўлнинг чекка қисми ва унинг юқори юзасини қуришда боғ- 
ловчи тупроқ ишлатилади. Эни 1,0— 1,5 га тенг бўлган йўл чеккаси- 
нинг томони яхшилаб зичланиши керак. Жуда зарурият бўлса йўл 
чеккасида кичик саёз ариқ қуриш мумкин. Кўчувчан қумни ушлаш 
мақсадида чеккасига сунъий иҳота тўсиқлари барпо этилади.
Ўзбекистонда соз тупроқ таркибида 8 %дан кўп туз, 30 % ва 
ундан кўп гипс, 40 %гача кальций карбонат (С а С 0 3) бор. Бархан 
қуми доналарининг майда-йириклиги деярли бир хил. Унинг тар­
кибида 0 ,1 5 —0,25 мм. ли доналар .85—45 %, чанг эса 5 — 15 %ни 
ташкил этади.
Бархан қумига ётқизиладиган боғловчи тупроқ, цемент ва бошқа 
қўшилмалар яхшилаб майдаланади. Доналарининг йириклиги 5 мм. 
лиги 25 %дан кам, 10 мм. лиги эса 10 %дан кам бўлиши керак. 
Йўлга ётқизиладиган тупроқли қоришма учун қуйидаги ашёлар: 
боғловчи портландцемент маркаси 400 ёки 500; цемент чанги; се­
кин қуюқланувчи (С Қ ) битум гуруҳига тааллуқли 4 0 /1 3 0 , 130/200 
маркалар; ўртача қуюкданувчи битумлардан 15/25, 2 5 /4 0 ва 4 0 /7 0  
маркалар; фаол қўшилмалар, оҳак ва цемент; сирти фаол қўшил- 
малар — пахта гудрони (госсипол смоласи), ферропахта гудрони. 
оксидланган петролатум, нефт гудрони ва ҳоказолар ишлатилади.