Ў збекистон р еспубликаси о лий ва ўрта махсус таълим вазирлиги том он и д ан олий ўқув ю ртлари

4—
трансформатор; 
5
—толани 
мойлаб турувчи ускуна; 
6—
ғалтак.
219

---

сифатида кенг ишлатилади. Чигал ва жуда калта шиша толаларидан 
зичлаб олинган ш иш а наматни битум ёки смолаларга ш имдириб 
олинган маҳсулот қурилиш конструкцияларининг ер ости қисмини 
чириш дан сақлашда ишлатилади.
Тошқол эритмасидан ишланган буюмлар. 
Темир рудасини эритиб 
чўян олганда эритма сиртига сую қтош қол кўтарилади. Ундан турли 
буюмлар ишланади. Бундай буюмлар қурилишда поллар, қоплама 
плиталар сифатида ва зарарли муҳитда кўп ишлатилади.
Рангли ва рангсиз симли ойна тахталар 
саноат корхоналари, 
завод ва зарб билан иш юритувчи цех деразалари учун ишлатилади. 
Ш унингдек, бино ва инш оотларнинг ички хоналарида тўсиқ сиф а­
тида ҳам фойдаланилади. Бундай ойна тахталарнинг икки ёки бир 
томони текис ёки безакли штампланган бўлади.
Витрина ойнаси 
икки хил маркада ишлаб чиқарилади: жилоли 
маркаси М7 ва жилосизи М8. Кдлинлиги 6,5—12 мм, юзаси ЗОООх 
6000 мм2 ўлчамларга эга. Ж амоат бинолари, кўргазма витриналари 
ва деразаларини қуришда иш латилади. Нур ўтказувчанлиги 75— 
83 %га тенг.
Иссиқ нурларни қайтарувчи ойна тахта 
юзасига қалинлиги 0,3—
1 мкм. га тенг бўлган юпқа пардалар қопланади. Бундай ойнали 
ромлар билан тўсилган бино хоналарига тушадиган қуёш нури 30— 
70 % қайтарилади. Бу эса қуруқ-иссиқ муҳит учун катта аҳамиятга 
эга. Нур қайтарувчи ойналарнинг ташқи юзаси ҳар хил рангларда 
бўлиши мумкин. Ойна тахталар сиртига қопланадиган темир ёки 
оксидларнинг ранги сариқ, тилла ва ҳаво рангларда бўлиши мумкин. 
Хона ичига ўтадиган қуёш нури ўзининг табиийлик хусусиятларини 
йўқотмайди. Ҳ озирж ьақш а шиша буюмлар юзасини турли ранглар 
билан вакуум остида қоплиплаш кенг тарқалган. Ойна тахта юзасига 
қадар темир оксиди ионлари сепилади. Қоплама ашёлар сифатида 
жуда юпқа олтин ва мис, никел-хром ҳамда платина каби оксидлар 
ишлатилади. Нур қайтарувчи ойналар куёш нурида деярли исимайди. 
Чунки, бундай ойналар инфрақизил нурларнинг бир қисмини 
ютади, қолганини эса хонага ўтказади. Ш унингдек, совуқ муҳитда 
хонадаги иссиқликни сак^аш хусусиятига эга.