‘ zbek isto n r espublik as1 o liy V a ‘rta m a X su s t a ’lim vаулri jg I n izo m iy nom idagj

57. Harflarga nisbatan kam miqdordagi tovushlar bilan talaffuz qilinadigan
so‘zlar qatorini toping.
A. Nutq, daraxt, zehn, zambarak.
B. Metr, farzand, zarurat, magistr.
D. G‘isht, baland, go‘sht, dastyor.
E. Qalb, qand, yurist, do‘st.
58. ng harfiy birikmasi bir tovushni ifodalagan qatorni aniqlang.
A.
Jang, Tebrangan, menga, yengil.
B. Bolangiz, singil, ingramoq, ko'ngil.
38

---

D. Kongress, durang, zang, nonga.
E. Tongi, singil, shingil, yongan.
59. Q tovushi x  kabi talaffuz qilinadigan so'zlar qatorini toping.
A.
 Oqibat, iqlim, ishqor, faqir.
B. Saqla, taqsimot, maqsad, oqsil.
D. To'qson, to ‘qmoq, saqich, muqova.
E. To‘qlik, to'qim , oqlamoq, rnuqim.
60. 
Talaffuzda bir tovushning boshqasiga almashishi mumkin bo‘lgan so‘zlar
qatorini toping.
A. Tinmoq, xamir, samo, manmanlik.
B. Yonma-yon, fazo, sanarn, mamnuniik.
D.
Shanba, saylanma, sunbul, yonbosh.
E. Xomush, ko'rinmoq, qamish, qandil.
3-VARIANT
Kirish. Fonetika va fonologiya.
1. Vokalizm tizimiga oid ma’iumotlar to‘g‘ri ko'rsatilgan qatorlarni aniqlang.
A. Qadimgi turkiy tilda unli fonemalaming yo'g'onlik va ingichkalik belgilari 
asosida zidlanishi bo'lmagan. Hozirgi o'zbek adabiy tili vokalizmida esa 
zidlanishning bu turi bor.
B. Hozirgi o'zbek tili vokalizmida unli fonemalar yo'g'onlik-ingichkalik (orqa 
qator va old qator) belgilari asosida fonologik zidianish hosil qilmaydi. Qadimgi 
turkiy va eski turkiy tillarda esa bunday zidianish bo'lgan.
D. Qadimgi turkiy va eski turkiy tillarda 6 ta unli bo'lgan. Hozirgi o'zbek adabiy 
tilida esa unlilar miqdori 8-9 taga yetgan.
E. Qadimgi turkiy va eski turkiy tillarda 7 ta unli bo'lgan. Hozirgi o'zbek adabiy 
tilida esa 9 ta unli bor.