Ў з б е к и с т о н д а в л а т с т а н д а р т и

VII.6. Kompensatorlar hisobi
Aylana qirqimiga ega egiluvchan kompensatorlar quvurlar egilishi natijasida ularning qirqimi eliptik ko’rinishni oladi va mustaxkamligi sezilarli darajada kamayadi. Egilganquvurlarning mustahkamlik koeffitsienti quvurni geometrik tasnifiga bog’liq bo’lib, quyidagi nisbatga ega bo’ladi:
, (VII.15)
bu yerda -quvur devorining qalinligi; -quvur burilishini radiusi; -quvurni o’rtacha radiusi, , - quvurning tashqi diametri.
bo’lganda silliq quvurning mustahkalik koeffitsienti Klark va Reysner formulasi bilan aniqlanadi
(VII.16)
bo’lgan holda Karman formulasi bilan
(VII.17)
Ezilgan quvrlarning qirqimida egilishning zo’riqishi bir muncha kamayadi va zo’riqish koeffitsienti bilan hisobga olinadi, silliq quvurlar uchun quyidagi bog’lik bilan aniqlash zarur:
(VII.18)
Payvandlangan tarmoqlanish quvurlari uchun K va m koeffitsientlari qiymati birga teng etib olinadi. Zo’riqish koeffitsientlarini hisobga olgan holda, tarmoqlanish quvurlaridagi egilishning zo’riqishi quyidagiga teng
(VII.19)
bu yerda - egilgan quvur qirqimidagi eguvchi moment; -quvurning qarshilik momenti.
Bir to’g’ri chiziq bo’yicha qo’zg’almas tayanchlarda siqilgan quvurlarda eguvchi kuchlarning hisobi to’g’ri brusni egish nazariyasiga asoslangan. Bu nazariyaga ko’ra quvur o’qi bo’yicha ta’sir etayotgan zo’riqish quyidagi ifoda orqali aniqlanadi:
(VII.20)
bu yerda -kuch ta’sir etayotgan yo’nalish bo’yicha quvur uchastkasining deformatsiya qiymati; h- quvur elementar uchastkasining markazidan ta’sir etayotgan yo’nalishigacha bo’lgan masofa; dh- quvurni elementar uchastkasining uzunligi.