" s h a r q " n a sh r iy o t -m a t b a a a k s iy a d o r L ik k o m pa n iy a si bosh t a h r ir iy a t I



Download 17,78 Mb.
Pdf ko'rish
bet88/702
Sana02.01.2022
Hajmi17,78 Mb.
#307312
1   ...   84   85   86   87   88   89   90   91   ...   702
Bog'liq
Одилқориев Х.Т. Давлвт ва ҳуқуқ назарияси.Дарслик (1)

monarxiya  va  respublikaga

 

bo ‘linadi.  “ M onarxiya”  yunoncha  so ‘zdan  olingan  b o ‘lib  (“ m o n o s”  — 



bir,  “ a rh e”  —  hokim iyat),  yakka  hukm ronlik,  yakka  hokim iyatchilik 

degan  m a ’noni  anglatadi.

M onarxiyaning  quyidagi  belgilari  mavjud:

—  m onarx  davlatni  shaxsiylashtiradi;

—  m onarx  tashqi  va  ichki  siyosatda  davlat  boshligN  hisoblanadi;

—  m onarx  davlatni  o ‘zi  yakka  boshqaradi;

—  m onarx  hokim iyati  m uqaddas  va  daxlsiz  deb  e ’lon  qilinadi;

—  hokim iyatni  o ‘rnatish  va  qabul  qilishning  alohida  tartibi  mavjud;

—  m onarx  o ‘z  boshqaruv  faoliyati  natijasi  uchun  yuridik  jih atd an  

javobgar  bo ‘lmaydi.

M onarxiya  oliy  hokim iyat  xalq tom o n id an   saylab  q o ‘yilgan  organlarga 

em as,  balki  m eros  tariqasida  egallagan  podsho-hukm dorga  tegishli 

bo ‘ladi.  M onarxiya  boshqaruv  shakliga  asoslangan  davlatlarda  m am lakat 

boshliqlari  im perator,  xon,  podsho,  sulton,  qirol,  qirolicha,  am ir,  shoh  va 

boshqa  shu  kabi  nom lar  bilan  ataladi.

M onarx  davlatni  tan h o   hokim lik  asosida  boshqaradi.  A lbatta,  bu 

davlatning  barcha  ishlarini  uning  bir  o ‘zi  hal  e tar  ekan,  degan  m a ’noni 

bildirm aydi.  Turli  davlat  organlarida  xizm at  qiluvchi  ko ‘p  sonli  m asla- 

hatchilar,  vazirlar,  am aldorlar  davlat  ishlarini  boshqarishda  ishtirok  etadi. 

Ayni  paytda,  eng  m uhim   davlat  ishlari  bo ‘yicha  m onarxning  o ‘zi  hukm  

chiqarishiga  to ‘g ‘ri  keladi.  U  davlat  hokim iyatining  to ‘laqonli  suveren 

egasidir.  M onarx  hokim iyati  oliy  m aqom ga  ega b o ‘lib,  u  m ustaqildir.  U   — 

davlatdagi  oliy  hokim iyat  sohibidir.  M onarxiya  hokim iyati  vorislik  asosi­

da  b ir  avloddan  ikkinchi  avlodga  m eros  b o ‘lib  o ‘tadi.  H okim iyatni  bir 

shaxsdan  ikkinchisiga  o ‘tishiga  xalqning  hech  qanday  aloqasi  b o ‘lm aydi, 

hokim iyatning  hukm dor  tom o n id an   egallanishi  va  uning  faoliyat  ko ‘rsa- 

tishi  maxsus  m arosim lar  orqali  am alga  oshiriladi.  M onarx  m uddatsiz, 

um rbod  hokim iyat  egasi  hisoblanadi.  Lekin,  m onarxlar  agkdarib  tash-

82



IV  B O B .   D AVLATN IN G   SHAKLLARI

langanligi,  o ‘ldirilganligi,  boshqa  kishilar  bilan  alm ashtirilganligiga  tarix- 

da  m isollar  ko‘p.  M onarx  siyosiy  boshqaruvda  m as’uliyatdan  ozod 

hisoblanadi,  y a’ni  u  o ‘z  boshqaruvi  natijalari  uchun  yuridik  va  siyosiy 

javobgar  hisoblanm aydi.  H ukm dor  qoidaga  ko ‘ra,  qurolli  kuchlam ing 

bosh  q o ‘m ondoni  hisoblanadi.  M asalan,  1809-yildagi  Shvetsiya  davlat 

boshqaruvi  to ‘g ‘risidagi  q o n u n d a  Q irolning  xatti-harakatlari  qonunga  kir- 

m aydi,  deb  ko‘rsatilgan.

M onarxiyaning  uch  turi  mavjud: 


Download 17,78 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   84   85   86   87   88   89   90   91   ...   702




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish