" s h a r q " n a sh r iy o t -m a t b a a a k s iy a d o r L ik k o m pa n iy a si bosh t a h r ir iy a t I

Aniq-sotsiologik m etod —

  davlat  va  huquq  masalalarini  davlat  idoralari 

faoliyati,  davlat  va jamiyat  boshqamvini  huquqiy  tartibga  solish  yo‘llarini 

real  hayot  bilan  bog1 lab  o ‘rganish  usulidir.  Aniq-sotsiologik  metod 

quyidagi  ilmiy-amaliy  usullardan  foydalanadi:  yozma  yoki  og‘zaki  so‘rov 

(anketa)  o ‘tkazish,  jamoatchilik  fikrini  aniqlash  va  tahlil  qilish,  statist!к 

m a ’lumotlar  va  hujjatlarni  (arxiv  materiallarini)  tahlil  etish,  kuzatuv  olib 

borish,  suhbat,  tajriba  o'tkazish  va  boshqalar.

Aniq-sotsiologik  metodning  m a ’nosi  shundaki,  ilmiy  tahlilning  bu 

usulida  yuridik  amaliyot,  huquqiy  hayotning  m uhim   jihatlari,  davlat  va 

huquq  institutlarining  amal  qilishi  haqida  haqqoniy  m a ’lumotlar (axborot) 

to ‘plash,  tahlil  etish  va  qayta  ishlash  amalga  oshiriladi.  Olingan  natijalar 

asosida  davlat-huquqiy  voqelik  xususida  nazariy  umumlashmalar,  xulosa­

lar chiqariladi  va  tegishli  amaliyotni  takomillashtirishga  oid  qarorlar qabul 

qilinadi.  Masalan,  sud-huquqiy  tizimda  o ‘tkazilayotgan  islohotlarning 

samarasini  aniqlash  uchun  aniq-sotsiologik  tadqiqotlar o ‘tkazish  mumkin. 

Bunda  sud  amaliyoti,  prokuror  nazorati  ham da  tergov  amaliyoti  bo ‘yicha 

statistik  m a ’lumotlar  va  arxiv  materiallar  o'rganiladi,  anketa  so‘rovlari 

o'tkaziladi,  jamoatchilik  fikri  o ‘rganiladi  ham da  ular  matematik  va 

kompyuter  ishlovidan  o ‘tkazilib,  hosil  bo'lgan  axborot  asosida  ilmiy 

asoslantirilgan  xulosalar  chiqariladi,  zarur  tavsiyalar  ishlab  chiqiladi.