" s h a r q " n a sh r iy o t -m a t b a a a k s iy a d o r L ik k o m pa n iy a si bosh t a h r ir iy a t I



Download 17,78 Mb.
Pdf ko'rish
bet60/702
Sana02.01.2022
Hajmi17,78 Mb.
#307312
1   ...   56   57   58   59   60   61   62   63   ...   702
Bog'liq
Одилқориев Х.Т. Давлвт ва ҳуқуқ назарияси.Дарслик (1)

H okim iyat

  —  ijtimoiy  hayotning  tegishli 

darajasi  va  tabiatiga  mutanosib  b o ‘lgan  h a r  qanday  ijtimoiy  jam oaning 

faoliyat  k o‘rsatish  usuli  (vositasi)  b o ‘lib,  u  ayrim  shaxslar  va  ular  birlash- 

masining  hamjamiyatdagi  yagona  rahbariy  irodaga  itoat  etishi  m u n o ­

sabatlari  tarzida  ifodalanadi1.

Adabiyotlarda 

siyosiy  hokim iyat bilan  davlat hokimiyatining

 bir-biridan 

farq  qilishini  isbotlovchi  fikrlar  mavjud.  Ushbu  bahsga  berilmagan  holda 

quyidagi  um um iy  ta ’rifni  bayon  etamiz.  Demak,  siyosiy  yoki  davlat 

hokimiyati  —  ijtimoiy  hokimiyatning  shunday  turiki,  bunda  boshqaruv 

bevosita  davlat  tom onidan,  yoki  u  vakolat  bergan  subyektlar  tom onidan, 

uning  nom idan,  uning  top shiriglga  binoan  va  uning  q o ‘llab-quwatlashi 

asosida  amalga  oshiriladi.

Ommaviy-siyosiy  hokimiyat  (ya’ni,  davlat  hokimiyati)  — 

birinchidan,

 

muayyan  hududga  nisbatan  joriy  etiladi; 



ikkinchidan,

  tegishli  hududda 

joylashgan  va  shu  yerda  yashaydigan  aholiga  o ‘z  t a ’sirini  o ‘tkazadi; 

uchin-

 

chidan,

  maxsus  apparat  vositasida  amalga  oshiriladi; 

to ‘rtinchidan,

  davlat 

hokimiyati  suverenitetga  ega  b o ‘lib,  u jamiyatning  boshqa  ijtimoiy  guruh- 

lari  (siyosiy  partiyalar,  ijtimoiy-siyosiy  tashkilotlar,  ijtimoiy  harakatlar, 

uyushmalar  va  h.k.)dan  t o ‘la  mustaqildir; 

beshinchidan,

  butun  jamiyat 

nom idan  ish  yuritadi  va  boshqaradi.

Davlat  va  huquq  tarix  sahnasiga  kelgan  davrdan  boshlab,  davlatning 

mohiyati  haqidagi  g‘oyalar  vujudga  keldi.

1 Q  a  г a  n  g:  Теория  государства  и  права  /   Под  ред.  проф.  Н И .   Мату зова  и  А.В.  Малько.  -

М .:  Ю рист,  2000.  С.43.

59



DAVLAT  VA  HU Q U Q   NAZARIYASI

X o‘sh,  davlat  nima  degani?  Maxsus  ijtimoiy-gumanitar,  siyosiy,  fal- 

safiy,  yuridik  bilimga  ega  boNmagan  odam   “davlat”  deganda  alohida 

davlat  organlarining  nomini,  “ p arlam ent” ,  “ hu k u m a t” ,  “ prezident”  kabi- 

larni  tasavvur  etadi.  Yana  savol  tugMladi:  davlat  o ‘zi  nima  uchun  zarur? 

Juda  ko ‘p  sonli  davlat  organlari,  m ansabdor  shaxslardan  iborat  ulkan 

apparat  davlat  tuzilmasi  b o ‘lib,  nihoyatda  murakkab  tashkiliy  birlik  — 

kishilik jamiyatini  boshqarish  uchun  zarurdir.

Sanoat  kapitalizmi  davrida  “davlat  —  kishilar  ittifoqi,  hudud  va 

hokimiyat  kabi  uch  tarkibning  uyg‘unlashuvi  mahsuli” ,  degan  ta ’riflar 

keng  tarqaldi.  Xususan,  nemis  faylasufi  va  huquqshunosi  L.Dyugi  davlat­

ni  quyidagi  to ‘rtta  elem entdan  iborat  deydi.  Uning  fikricha  davlat: 




Download 17,78 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   56   57   58   59   60   61   62   63   ...   702




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish