Ҳ. Р. Очилов, Э. О. Тургунбоев жиноят ҳУҚУҚИ (умумий қисм)

14.3. Жазони оғирлаштирувчи ҳолатлар. 
ЖК 56-моддасига кўра, қуйидаги ҳолатларни суд жазони 
оғирлаштирувчи ҳолат деб топиши мумкин: 
- 
ҳомиладорлиги айбдорга аён бўлган аёлга нисбатан; 
- 
ёш бола, қария ёки ожиз аҳволдаги шахсга нисбатан; 
- 
хизмат вазифаси ёки фуқаролик бурчини бажарганлиги 
муносабати билан шахсга ёки унинг яқин қариндошларига 
нисбатан; 
- 
айбдорга моддий томондан, хизмат жиҳатидан ёки бошқа 
жиҳатдан қарам шахсга нисбатан; 
- 
ўта шафқатсизлик билан; 
- 
кўпчилик учун хавфли бўлган усулда; 
- 
ёш бола ёки руҳий касаллиги айбдорга аён бўлган шахсдан 
фойдаланган ҳолда; 
- 
жиноят натижасида оғир оқибатларнинг келиб чиққанлиги; 
- 
умумий офат шароитидан фойдаланган ҳолда ёки 
фавқулодда ҳолат вақтида ёҳуд оммавий тартибсизликлар 
жараёнида; 
- 
ғаразли ёки бошқача паст ниятларда; 
- 
ирқий ёки миллий душманлик ёҳуд адоват замирида; 
- 
бир гуруҳ шахслар томонидан олдиндан тил бириктирган 
ҳолда ёки уюшган гуруҳ ёҳуд жиноий уюшма томонидан; 
- 
илгари ҳам қасддан жиноят содир этган шахснинг такроран 
ёки қасддан янги жиноят содир этиши; 
- 
мастлик ҳолатида ёки гиёҳвандлик воситалари, психотроп 

---

-95-
ёҳуд кишининг ақл-идрокига таъсир қилувчи бошқа моддалар 
таъсири остида жиноят содир этиш. 
Суд содир этилган жиноятнинг хусусиятини эътиборга олиб, 
ушбу ҳолатларни оғирлаштирувчи ҳолат деб топмаслиги ҳам 
мумкин. 
Суд жазо тайинлашда ушбу оғирлаштирувчи ҳолатлардан 
бошқа ҳолатни оғирлаштирувчи ҳолат деб топиши мумкин эмас. 
Ушбу оғирлаштирувчи ҳолатлар ЖК Махсус қисмининг 
моддасида жиноят таркибининг зарурий белгиси сифатида назарда 
тутилган бўлса, жазо тайинлашда яна оғирлаштирувчи ҳолат 
сифатида ҳисобга олинмайди.