Ҳ. Р. Очилов, Э. О. Тургунбоев жиноят ҳУҚУҚИ (умумий қисм)

Енгилроқ жазо тайинлашнинг шаклларига: 
- ЖК Махсус қисмининг моддасида назарда тутилган мазкур 
жиноят учун белгиланган жазонинг энг кам қисмидан ҳам камроқ 
жазо тайинланиши; 

---

-103-
- ЖК Махсус қисмининг моддасида назарда тутилмаган бошқа 
енгилроқ турдаги жазонинг тайинланиши; 
- ЖК Махсус қисмининг моддасида қўлланилиши шарт деб 
кўрсатилган қўшимча жазони тайинланмаслиги киради. 
Суд ЖК 57-моддаси 2-қисмида кўрсатилган ҳолатларни 
жиноятнинг 
ижтимоий 
хавфлилик 
даражасини 
жиддий 
камайтирувчи ҳолатлар деб топиши мумкин. 
Шунингдек, айбдор ўз қилмишига чин кўнгилдан пушаймон 
бўлса, айбини бўйнига олиш тўғрисида арз қилса ёки жиноятни 
очилишида фаол ёрдам берса, шунингдек етказилган зарарни ўз 
ихтиёри билан қопласа ва қилмишида ЖК 56 моддаси биринчи 
қисмида назарда тутилган оғирлаштирувчи ҳолатлар мавжуд 
бўлмаса, унга тайинланадиган жазо миқдори ва муддати содир 
этган жинояти учун ЖК махсус қисми санкциясида назарда 
тутилган энг оғир жазонинг тўртдан уч қисмидан ошиб кетмаслиги 
лозим.
 
14.8. Айбдор ўз қилмишига амалда пушаймон бўлганида 
жазо тайинлаш 
Айбдор ўз қилмишига амалда пушаймон бўлганида жазо 
тайинлашда жазо муддати ёки миқдори ЖК Махсус қисмининг 
тегишли моддасида назарда тутилган энг кўп жазонинг учдан икки 
қисмидан ошмаслиги керак. 
Бунинг учун қуйидаги шартлар бир пайтнинг ўзида мавжуд 
бўлиши талаб этилади: 
1) ЖК 55-моддаси биринчи қисмининг "а" (айбни бўйнига 
олиш тўғрисида арз қилиш, чин кўнгилдан пушаймон бўлиш ёки 
жиноятни очиш учун фаол ёрдам бериш) ва "б" бандларида 
(етказилган зарарни ихтиёрий равишда бартараф қилиш) назарда 
тутилган жазони енгиллаштирувчи ҳолатлар мавжуд бўлиши; 
2) ЖК 56-моддасининг биринчи қисмида назарда тутилган 
жазони оғирлаштирувчи ҳолатлар мавжуд бўлмаслиги.
Мазкур қоида жавобгарликни оғирлаштирадиган ҳолатларда 
қасддан одам ўлдириш (97-модданинг иккинчи қисми) ва 
терроризм 
(155-модданинг 
учинчи 
қисми) 
билан 
боғлиқ 
жиноятларни содир этган шахсларга татбиқ этилмайди. 

---

-104-