19
2% – 2,0 мл премедол т\ичига
2%–2,0 мл папаверин т\ичига
0,1 % – 1,0 мл антропин т\ичига гиперсаливация ва спазм, оғриқни олдини
олиш мақсадида.
Нейтролловчи модда сифатида альмоголь ёки
майдаланган магнезий
кукунни ишлатилади.
2.
Оғриқни қолдириш учун (морфин, промедол,опнопон) 1 мл 3–4 марта
кунига, м\о.
0,1%–1 мл антропин т\о
0,2% 1 мл платифиллин т\о
Глюкоза +навокаин аралашмаси (500 мл 5% глюкоза+2:50 мл навокаин
эритмаси) томир ичига томчилаб.
3.метаболитик ацидоз вақтида вақтида 4% ли натрий бикарбонат 1500
мл гача вена ичига.
4. Куйиш шокини даволаш учун маҳаллий 10% –200 мл кунгабоқар ёғи
эмульция +анетезин 2,0.
Биомицин 2,0 аралашмасини ҳар бир соатда 20 мл юбориш керак
5. Юрак қон томир ишини яхшилаш
Кордиамин – 2,0 мл т\ичига
Кофеин 10% ли – 2,0 мл т\ичига
Глюкоза – навокаин аралашмаси
6. Массивантибиотиклар кҳллаш пинецилин 1 млн ед 4–6 марта кунига,
левомицин 1–2 гр кунига
7. гармонотерапия
Гидрокортизон – 125 мл томир ичига , преднозолон 30–60–120 мг дан
томир ичига.
8. қон кетиш кучайса– қон қуйиш.
Викасол 1% –5 мл м\о, дицинон 2 мл.дан томир ичига.
9. Ҳиқилдоқ шишида – аэрозол ингалятори.
Пинециллин 300.00 ед.
20
Новокаин 0,5% – 3 мл
Эфедрин 5% – 1 мл
Адреналин 0,1 % – 1,0 мл
Агар эффект бермаса – интубация, трахеосматия
10. Диета 1 а Певзнер бўйича 3–5 кун, кейин стол 5 а.
11. Бемор интенсив терапея бўлимига ётқизилади.
Жароҳатланган шахсга биринчи ёрдам курсатиш
Тери катламлари, бурун, огиз ва ички органлар шикастланганда
жароҳат деб номланади. Тана жароҳатлари бир неча турга бўлиниб, ташқи,
чуқур ва одамнинг ички аъзо шикастланганини билдиради.
Жароҳатланиш сабаблари.
Одам кўча ҳаракати ёки йул ҳаракати
қоидаларига амал қилмаганида, спор машғулотларини бажараётганда, бир-
бири билан қўпол равишда ҳазиллашганда, механик ускуналарни тажрибасиз
ишлатаётганда ва ҳоказолар натижасида жароҳатланади.
Жароҳатлар тешилган, тимдаланган, қирилган, тилинган, чопилган,
чақилган, урилган ва ўқ теккан турларга бўлинади. Тешилган жароҳатлар
игна, мих, пичоқ ва бошқа ўткир нарсалар тери қатламларини тешганда
бўлади. Агар одам танаси шу ўткир нарсалар билан шикастланганда ва ички
аъзоларга тегиб, уларни жароҳатлаганда, бу шахсларга тез ёрдам кўрсатиб
травматология ёки жарроҳлик бўлимига олиб бориш зарурдир.
Тилинган жароҳатлар
асосан бритва, пичоқ, ойна ёки шиша бўлаги,
темирнинг ўткир парчаси орқали бўлади. Шикастланган жойнинг атрофлари
текис қирқилган бўлиб, шу жойдан кўп қон кетиши кузатилади.
Урилган жароҳат асосан одам танаси ўткир бўлмаган предметлардан ,
масалан тош, болға, машиналар қисми текканда ёки юқоридан ерга қулаб
тушганда бўлади. Бу жароҳатлар жуда оғир ва хавфли ҳисобланади, чунки
тери қатламлари ва ички аъзолар қаттиқ эзилади. Бу турдаги жароҳатлар кам
қонайди ва узоқ йиринглаб тузалиши қийин бўлади.
21
Чопилган жароҳатларда шикастланган жой ҳам тилинган ва урилган
бўлади. Бунда одам тери қатламлари мускул, пайлар ва суяклар оғир
шикастланади. Йиртиқ жароҳатда тери тўқималари эзилган бўлиб тери
қатламлари йиртилган холда бўлади.
Ҳамма турдаги шикастланган жойларни тезда бинт ёки рўмолча билан
боғлаб қўйиш керак. Қон кетаётган бўлса, биринчи навбатда уни тўхтатиш
зарур ва яраланган жойни стерилланган ёки
тоза бинт билан инфекция
тегмаслиги учун ёпиш ва қаттиқ боғлаш керак. Агарда қон кўп кетаётган
бўлса, биринчи расмда кўрсатилгандек жгут ишлатилади.
Мускул ва пайларнинг эзилиши, чўзилишида жароҳатланган жойда
шиш пайдо бўлади, оғриқ сезилади. Баъзида шу
жойга томирдан кон
қуйилиб, кўкариб кетади. Бундай вақтларда рўмол ёки сочиқни совуқ сувда
қўллаб, шикастланган жойга 5-10 дақиқа қуйиб турилади. Кейин лат еган
жой қисиб боғланади ва шахс шифохонага юборилади.
Изоҳ- шикастланган жойга иссиқ буюмларни босиш, иссиқ
сувга
солиш, ишкалаш, эзиш кабилар мумкин эмас.
Очиқ жароҳатланган жойга қўл тегизиб, уни ичидаги ёпишиб қолган
кийим парчасини, шиша синиқларини олиб бўлмайди. Шифокорсиз
яраланган жойни сув ёки доривор суюклиқлар билан ювиш мумкин эмас.
Жабрланувчининг шикастланган жойини боғлагандан сўнг, уни
ёткизиб, агар ташна бўлиб, сув ичгиси келса, сув, қаҳва ёки ширин, аччиқ чой
бериш мумкин
