Ҳ. Р. Адизова, Г. С. Муратова

 

---

31 
 ЧАНОҚ СУЯГИ СИНГАНДА БИРИНЧИ ЁРДАМ КЎРСАТИШ 
Маълумки чаноқ суяги асосан одамнинг кўтариб турувчи ва уни 
ҳаракатлантирувчи асосий қисм ҳисобланади. Шунинг билан биргаликда 
унга хар томондан калин пайлар келиб ёпишган булади, юкори кисмидан 
қорин, бел ва пастки қисмидан икки оёқ пайлари уланади. Чаноқ суяги 
синганда қон кетиш ҳоллари ҳам бўлиши мумкин. Унинг учли ва ўткир 
томони ички органларга жароҳат етказиши мумкин, масалан: сийдик 
халтасига ва у чиқадиган йўлларга, шунингдек қон томирларга ҳам зарар 
етказиши мумкин.
15-расм 
Бундай ҳолларда тез ёрдам кўрсатиш, қон кетишини тўхтатиш 
чораларини кўриш керак. Шу усулларни қўллаб биринчи ёрдам кўрсатилади, 
кейин шифохонага жўнатишдан олдин уни замбилга ётқизиб икки оёғини сон 
қисмининг тагига ёстиқ қўйиб олиб борилади (16-расм). 
Бемор эс-хушини йўқотмаса, қорин қисми шикастланмаса, унга 
оғриқни енгиллаштирадиган ва тинчлантирадиган дорилар бериш зарурдир, 
масалан, аналгин, валокардин, валериана таблеткаларини ичириш керак, 
ўзидан кетиб қолмаслиги учун 3-4 литр илиқ сувга чой сода билан тузни 
эритиб, ичириш керак. 

---

32 
Елка суяги синганда биринчи ёрдам кўрсатиш 
Елка суяги асосан киши гавдасини ушлаб туришда асосий вазифани 
бажаради.
Автомобил фалокати ёки баландликдан тушиб кетиши натижасида 
жароҳатланиши мумкин. Тирсак билан қаттиқ урулиши ёки ён томондан 
урилганда синиши мумкин. Бундай беморларга биринчи ёрдам кўрсатиш ва 
уни ҳушига келтириш керак. Беморда суяк синиши натижасида кучли оғриқ 
пайдо бўлади.
17-18-расм

---

33 
Унга оғриқни қолдирадиган аналгин, амидопирин каби таблеткалар 
бериш мумкин. Оғриқ бор жойга совуқ сувга ҳўллаган сочиқ қўйиш керак 
(17-18-расм).