“ пул ва банклар

Мустақилликка қарши далиллар
ФРТнинг президент ёки Конгрессга бўйсунишининг тарафдорлари 
маълум қилишича, агарда монетар сиёсат, ҳеч кимга бўйсунмайдиган, 
танланган одамлар гуруҳи амалга оширса, бу демократик ҳисобланмас экан. 
Жамият ҳисоблашича, президент ва Конгресс мамлакатнинг иқтисодий 
гуллаб-яшнаши учун жавоб берадилар, аммо уларга иқтисодий 
ривожланишга эҳтимол жуда жиддий таъсир кўрсатиб турган давлат 
идорасини назорат қилишлари этишмай турибди.
Марказий банк мустақиллигига қарши яна бир далил мустақил марказий 
банк хар доим ҳам эркинлигини муваффаққиятли фойдаланмайди. Мисол 
тариқасида, Буюк Депрессия даврида ФЗТ сўнгги кредитор сифатидаги 
ролини бажара олмади. 1960-1970 йилларда бу мустақиллик ялпи экспансион 
монетар сиёсат юритишдан тўхтатиб қололмади ва ушбу даврда Инфлацияни 
тезда ўсишига олиб келди.
Марказий банкларнинг мустақиллиги ва бошқа давлатлардаги 
макроиқтисодий кўрсаткичлар. Марказий банкларнинг мустақил фаолият 
кўрсатишларининг тарафдорлари шунга ишонадики, уларга янада кўпроқ 
мустақиллик берилиши натижасида макроиқтисодий кўрсаткичлар ҳам 
яхшиланади. Яқинда ўтказилган тадқиқодлар бу хулосани тасдиқлайди. 
Марказий банкларни, уларнинг мустақиллик даражаси бўйича ажратса (энг 

---

кичигидан энг каттасигача), марказий банклар максимал даражада мустақил 
бўлган давлатларда Инфлациянинг энг яхши кўрсаткичлари мавжуд эканлиги 
аниқланди. Марказий банклар учун мустақил ҳолат характерли бўлган 
давлатлардаги Инфлациянинг пастроқ темплари ишсизлик ёки чиқариш 
кўрсаткичларини ёмонлаштириши аниқланмаган. Марказий банклар 
мустақил бўлган давлатларда ишсизлик даражаси, тобе марказий банклар 
мавжуд бўлган давлатлардагига нисбатан унча юқори эмас.
128
 
13-мавзу. 
Тижорат