― pul va banklar ‖ fanidan 2017/2018 o‗quv yili uchun mo‗ljallangan


 Pul tizimini tashkil qilish shart-sharoitlari. Pul tizimini tashkil qilish



Download 4,72 Mb.
Pdf ko'rish
bet135/339
Sana31.12.2021
Hajmi4,72 Mb.
#258318
1   ...   131   132   133   134   135   136   137   138   ...   339
Bog'liq
pul va banklar

6.3. Pul tizimini tashkil qilish shart-sharoitlari. Pul tizimini tashkil qilish 

prinsiplari. 

                                                 

64

 Fredric S. Mishkin. The Economics of Money, Banking and Financial Markets. Credit Unions  page 479 



65

 Fredric S. Mishkin. The Economics of Money, Banking and Financial Markets. Credit Unions  page 480 




 

izim deganda o‘zaro bog‘liq elementlarning birligi tushuniladi.  

Pul  tizimi  –  bu  bir  biri  bilan  o‘zaro  bog‘liq  holda  xarakatlanuvchi  va  pul 

tizimining yaxlitligini ta‘minlovchi elementlarning yig‘indisidir. 

Pul  tizimi  –  bu  mamlakatda  yoki  alohida  olingan  iqtisodiy  hududda  pul 

muomalasini tashkil qilishning davlat-huquqiy shaklidir. 

Pul  tizimini  obektiv  va  subektiv  asoslari  mavjud.  Pul  tizimining  obektiv 

asoslariga  tovar  pul  munosabatlarining  rivojlanganlik  darajasi  kiradi.  Pul 

tizimining  subektiv  asoslariga  to‘lov  hujjatlarini  va  vositalarini  hamda  ulardan 

foydalanish tartibini qonunchilik hujjatlarida belgilab qo‘yilishi kiradi.  

Pul tizimining ikkita jihati mavjud: 

1. 


Funksional  jihat(aspekt)  –  pul  tizimi  funksiyanal  jihatidan  pul 

muomalasidan tashkil qilish prinsiplari, shakllari va usullarining yig‘indisidir.  

2. 

Instituttsional jihat – institutsional jihatdan pul tizimi pul muomalasini 



tashkil  qiluvchi  va  tartibga  soluvchi  institutlarning  yig‘indisidir.  Bunday 

institutlarga  Markaziy  bank,  tijorat  banklari,  kliring  markazlari,  hisob  uylari  kabi 

muassasalar kiradi.  

Pul tizimini tashkil qilish quyidagi prinsiplar asosida amalga oshiriladi 



1.  Pul  tizimining  barqarorligi  va  elastikligi  prinsipi.  Pul  tizimining 

barqarorligi  deganda  pulning  barcha  funksiyalarini  to‘liq  bajarilishini  ta‘minlash 

tushuniladi.  Pul  tizimining  elastikligi  deganda  pul  tizimining  iqtisodiyotning  pul 

mablag‘lariga bo‘lgan talabini o‘zgarishiga o‘z vaqtida javob bera olishiga aytiladi.  



2.  Muomalaga  chiqarilgan  pullarning  ta‘minlanganlik  prinsipi.  XX  asrning 

70-yillariga  qadar  muomalaga  chiqarilgan  naqd  pullar  oltin  bilan  ta‘minlanar  edi. 

Muomaladagi  har  bir  AQSh  dollari  1$=0.88  gramm  sof  oltin  asosiga  ega  edi.  1 

unsiya  =  35$  bahoda  almashtirib  berdi.  1  unsiya  =  31.1  gramm  sof  oltinga  teng. 

Milliy valyutaning oltin bilan ta‘minlanishi baho masshtabi deb ataladi. 1976-1978  

yillarda  bo‘lib  o‘tgan  Yamayka  jahon  valyuta  tizimida  oltinni  demonitizatsiya 

qilish  tugatildi.  Bu  oltindan  to‘lov  vositasi  sifatida  foydalanishni  ta‘qiqlash. 

Natijada  baho  masshtabi  dunyo  mamlakatlarida  bekor  bo‘ldi,  eng  oxirgi  davlat 

Shvetsariya  baho  masshtabini  2011-yilda  bekor  qildi.  Hozirgi  davrda  muomalga 

chiqarilayotgan pullar Markaziy bankning aktivlari bilan ta‘minlanadi.  




Download 4,72 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   131   132   133   134   135   136   137   138   ...   339




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish