― pul va banklar ‖ fanidan 2017/2018 o‗quv yili uchun mo‗ljallangan


Qog„oz  pullarning  muomalaga  kiritilishi



Download 4,72 Mb.
Pdf ko'rish
bet29/339
Sana31.12.2021
Hajmi4,72 Mb.
#258318
1   ...   25   26   27   28   29   30   31   32   ...   339
Bog'liq
pul va banklar

Qog„oz  pullarning  muomalaga  kiritilishi.  Manbalarga  ko‗ra,  dastlabki 

qog‗oz pullar X asrning oxiri XI asrning boshlarida Xitoyda chiqarilgan. Xitoyda 

qog‗oz pullar  muomalaga chiqishida  mamlakatda  qog‗ozning  kashf  etilganligi va 

bosma  mashinalarining  yaratilganligi  muhim  ahamiyat  kasb  etgan.  Dastlab 

muomalaga  chiqarilgan  qog‗oz  pullar  ―erkin  tanga‖,  keyinchalik  ―qimmatbaho 

qog‗oz tangalar‖ deb yuritildi, ular mamlakatda erkin aylanadigan to‗lov vositalari 

bo‗lsada oltin yoki tovarlar bilan ta‘minlanmagan edi.  

Qog‗oz  pullar  kvadrat  shaklda  bo‗lib,  bir  tomonida  imperatorning  nomi  va 

dinastitsiyasi  haqidagi  ma‘lumotlar,  ikkinchi  tomonida  esa  ―G‗aznachilik 

boshqaruvi  iltimosiga  ko‗ra  qaror  qilindi,  hukumronlik  qiluvchi  imperator 

                                                 

15

 Ўзбекистон ҳудудида танга ва қоғоз пулларнинг чиқарилиши ва амал қилиши билан боғлиқ материаллар 



Ф.Муллажоновнинг Ўзбекистон Республикаси банк тизими китоби (–Т.: «Ўзбекистон» 2001й. 6 – 27 

бетлар)дан  фойдаланилган ҳолда тайѐрланди. 




tomonidan tasdiqlangan va ushbu yozuv bo‗lgan bu qog‗oz tanga qiymatga ega va 

haqiqiy  kumush  tanga  qatorida  to‗lovga  qabul  qilinishi  shart.  Ushbu  tartibni 

buzgan har qanday  shaxsning  boshi kesiladi‖  degan  mazmundagi  so‗zlar bitilgan 

edi.  


Xitoyda  muomalaga  chiqarilgan  qog‗oz  pullarning  hajmi  ortib  ketganligi  va 

ularni tartibga solish mexanizmlari mavjud bo‗lmaganligi bois juda tez vaqt ichida 

qadrsizlanib  ketadi.  Natijada  1500  yillarga  kelib  qog‗oz  pullarni  muomalaga 

chiqarish bekor qilinadi.   

Evropada  dastlabki  qog‗oz  pullar  Stokgolim  banki  tomonidan  1661  yilda 

emissiya  qilingan.  Evropada  qog‗oz  pullar  emissiyasining  namoyandalaridan  biri 

shotlandiyalik  Djon  Lo  (1671  –  1729)  hisoblanadi.  Uning  ta‘limotiga  ko‗ra, 

muomalaga  chiqarilgan  qog‗oz  pullar  ishlab  chiqaruvchilar  faolligini  oshiradi  va 

davlatning  xazinasini  to‗ldirishda  juda  qulay  vosita  hisoblandi.  U  o‗zining 

ta‘limotini 1716 – 1720 yillarda Fransiyada o‗zi tashkil etgan bank orqali amalga 

oshirishga erishdi. Biroq, muomalada qog‗oz pullar haddan ortiq ko‗payib ketishi 

natijasida pullarning qadri tushib ketdi va uning ta‘limoti inqirozga yuz tutdi. 




Download 4,72 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   25   26   27   28   29   30   31   32   ...   339




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish