Қ. Муртазоев кўчаси, 11-уй

«МЕТРОЛОГИЯ, СТАНДАРТЛАШТИРИШ ВА СЕРТИФИКАТЛАШ»
фанидан тажриба машғулотларини ўтказиш бўйича

УСЛУБИЙ КЎРСАТМАЛАР

Бухоро – 2013

5311000 – Технологик жараёнлар ва ишлаб – чикариш автоматлаштириш ва бошкариш йўналиш бакалавр талабалари учун.

Тажриба машғулотлари «Технологиялар ва жихозлар» кафедрасида тузилди. Кафедрасининг «___»____________ 2013 й. №___ мажлис баёни билан кўриб чиқилди ва институт услубий Кенгашининг «___»__________ 2013 й. №_____ мажлис баёни билан тасдиқланиб, нашрдан чиқаришга тавсия қилинди.

Тузувчи: «Нефт ва газ саноати машина жихозлари» кафедрасининг

т.ф.н., доц. Авлиякулов Н.Н.

Тақризчи: Каххоров Р.Х. Бухоро синов ва сертификатлаштириш маркази Давлат корхонаси директори.

МУНДАРИЖА


1 - ТАЖРИБА ИШИ. Универсал ўлчов воситаларни танлаш ……..……...….4
2 - ТАЖРИБА ИШИ. Штангенциркул ва микрометр ёрдамида деталнинг чизикли ўлчовларни аниклаш ………………………………………..……….8
3 - ТАЖРИБА ИШИ. Ҳар хил тизимдаги аналогли ўлчов воситаларни текшириш. Вольтметрни текшириш………………………….……………….…12
4 - ТАЖРИБА ИШИ. Индикатор – нутромер билан деталларни ўлчаш…….15
Фойдаланилган адабиётлар руйхати………………………………….……...…...19

1 - ТАЖРИБА ИШИ.

Ишнинг_максади'>Универсал ўлчов воситаларни танлаш


Ишнинг максади: детал ўлчамларини аниқлигига қараб тайёрлаш, ўлчов воситаларини тўғри танлашни ўрганиш.
Ишнинг таркиби:
Бирикма деталларининг ўлчамларини ўлчаш учун ўлчов воситасини танлаш. Танланган ўлчов воситаларининг метрологик тавсифларини аниқлаш ва уларнинг кўринишини схематик тасвирлаш.


Ишнинг назарий кисми
Ўлчаш воситаси – ўлчами белгиланган хатоликлар доирасида доимий деб қабул қилинадиган ва маълум вақт интервалида сақланадиган физик катталикни эътироф этувчи ёки сақловчи, меъёрланган техник тавсифларга эга бўлиб, ўлчаш учун мўлжалланган техник восита (ёки уларнинг мажмуаси).
Белгиланган жоизлик (допуск) чегарасида берилган аниқликни таъминлаш билан бирга, танланган ўлчаш воситаси юқори унумдорликка, оддий ва маҳсулотни қимматлаштирмайдиган, яъни қўллашда иқтисодий мақсадга мувофиқликни таъминлайдиган бўлиши лозим.
Назорат – ўлчаш асбобларини танлашда қуйидагилар инобатга олиниши зарур:

• 
  унинг вазифаси;
  
• 
  ишлаш принципи;
  
• 
  ўлчайдиган катталиклар диапазони;
  
• 
  аниқлик класси;
  
• 
  маълумотни тақдим этиш усули;
  
• 
  ўлчаш усули;
  
• 
  қўлланиш усули;
  
• 
  прибор схемасининг ҳимояланиш усули.